Jak sprawniej zarządzać zasobami wód gruntowych

Wody gruntowe znajdują się pod coraz silniejszą presją związaną z użytkowaniem gruntów i zużyciem wody, a także zanieczyszczeniami, których źródłem jest przemysł i rolnictwo. Zjawiska te mają negatywny wpływ na wodę pitną i ekosystemy. Ponadto dodatkowe skutki zmiany klimatu trudno jest oddzielić od tych związanych z użytkowaniem gruntów. Potrzebne były zatem nowe dane, aby móc lepiej chronić wody gruntowe i zależne od nich ekosystemy (GDE).

W projekcie GENESIS (Groundwater and dependent ecosystems: New scientific basis on climate change and land-use impacts for the update of the EU Groundwater Directive) wykorzystano dotychczasową, jak i nową wiedzę, aby opracować nowe metody i narzędzia umożliwiające zrewidowanie dyrektywy w sprawie wód gruntowych (GWD). Informacje te wykorzystano też do poprawy zarządzania zasobami wód gruntowych.

W ramach projektu GENESIS prowadzono badania z zakresu hydrologii, zasobów wody, hydrogeologii, agronomii, nauki o glebach, modelowania, socjologii i prawa. W różnych regionach Europy zbadano warstwy wodonośne, systemy wód gruntowych oraz ekosystemy. Studia przypadków objęły różne strefy klimatyczne oraz czynniki związane z użytkowaniem gruntów, a także systemy społeczno-ekonomiczne.

Wykorzystano techniki śledzenia środowiskowego i modele matematyczne w celu scharakteryzowania przepływu systemów wód gruntowych. Powstały też inne struktury modelowania, które pozwoliły zrozumieć systemy wód gruntowych jako całość, a także wpływ użytkowania gruntów i prognozowanych zmian klimatu.

Opracowano także narzędzia do zrównoważonego, opłacalnego zarządzania i zidentyfikowano preferencje zainteresowanych stron, potencjalne konflikty oraz społecznie, ekonomicznie i ekologicznie akceptowalne rozwiązania polityczne. Badano procesy biogeochemiczne i przedostawanie się zanieczyszczeń z wierzchniej warstwy gleby do warstwy wód gruntowych.

Naukowcy wykonali badanie referencyjne modeli wypłukiwania azotanu i pestycydów oraz zweryfikowali metody oceny i zredukowania zanieczyszczenia wód gruntowych. Ponadto analizowano odpowiednie wskaźniki i kwestie dotyczące zarządzania, aby określić oddziaływanie między wodami gruntowymi a GDE. Pomogło to wyjaśnić, w jaki sposób ekosystemy są połączone hydrologicznie z wodami gruntowymi, a także w jaki sposób hydrologia i ekologia są związane z tymi systemami.

Projekt GENESIS przyniósł ważne informacje dotyczące kwestii technicznych związanych z presjami i skutkami w wodach gruntowych i GDE. Dane te posłużyły też do scharakteryzowania GDE przy opracowywaniu modeli koncepcyjnych systemów studiów przypadków dzięki dokładniejszemu poznaniu hydrologii wód gruntowych, ekosystemów, modelowania i gospodarki wodnej. Ustalenia te stanowią też podstawy naukowe dla GWD.