Chronione obszary morskie w regionie śródziemnomorskim

W Morzu Śródziemnym żyje wiele gatunków zagrożonych, w tym i takie, które nie występują nigdzie indziej. Region śródziemnomorski jest niemal całkowicie zamknięty, co nasila problem zanieczyszczenia, a jego linia brzegowa jest przedmiotem nieuregulowanego rozwoju i nadmiernej eksploatacji. Stąd zrodziła się potrzeba utworzenia sieci chronionych obszarów morskich (MPA), których środowisko naturalne zostanie objęte ochroną przez ograniczenie działalności człowieka.

W projekcie "Designation and management of marine reserve networks" (DEMARN) zbadano MPA u wybrzeży Izraela i innych krajów śródziemnomorskich. Naukowcy zajmą się zbadaniem charakteru przestrzennego i potrzeb w zakresie ochrony MPA. Zidentyfikują wyzwania stawiane zarówno przez społeczeństwo, jak i instytucje, które często nie mają wpływu na proces podejmowania decyzji.

Badania realizowane w projekcie DEMARN podzielono na dwie główne części. Pierwsza z nich obejmuje mapowanie i analizę kontekstu, w którym MPA będą ustanawiane i projektowane. Druga zaś zidentyfikuje czynniki wpływające na rezultaty planowania działań ochronnych w MPA, w których nie uda się postępować zgodnie z najlepszymi praktykami w zakresie ich planowania. Szczególną uwagę naukowcy poświęcą tym rezultatom, które zostaną osiągnięte za pomocą narzędzi wspomagania decyzji, natomiast głównym narzędziem pod obserwacją będzie wykorzystanie podziału na strefy.

W niewielkim oczekującym na rozszerzenie rezerwacie u wybrzeży Izraela, Rosh HaNikra, przeprowadzona zostanie analiza przypadku. Przedmiotem badania będzie reżim zarządzania rezerwatem, w tym także proponowany podział na strefy, jego atrybuty ekologiczne i potencjalny wkład w ochronę obszarów morskich we wschodnim regionie śródziemnomorskim.

Zespół DEMARN bada także, czy kraje o wyższym poziomie ochrony MPA bardziej koncentrują się na ochronie środowiska morskiego i czy są bardziej zależne od gospodarki morskiej. Naukowcy zaobserwowali, że czynniki te, wraz z działaniami ukierunkowanymi na ochronę lądową i minimalizację wpływu człowieka, związane są z wyższymi poziomami ochrony w północnych krajach śródziemnomorskich.

Prace zrealizowane w ramach projektu DEMARN mają szczególne znaczenie, ponieważ wszystkie morza świata, a szczególnie te wokół Europy i Ameryki Północnej, są w coraz większym stopniu przedmiotem eksploatacji i rozwoju. Odkrycia projektu wspomogą proces podejmowania decyzji w sprawie obszarów najpilniej wymagających interwencji i finansowania. Zachęcą do efektywnego zarządzania ekosystemami i zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną na rzecz ochrony rezerwatów morskich.