Zmiana klimatu winna pandemii COVID-19

Naukowcy uważają, że koronawirus SARS-CoV-2, który wywołał globalną pandemię COVID-19, początkowo rozwijał się u nietoperzy. Nietoperze są jednak ssakami, z którymi mamy kontakt od niepamiętnych czasów, stąd powstaje pytanie – co spowodowało wybuch pandemii właśnie teraz? Według badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym „Science of The Total Environment” przyczyną takiego stanu rzeczy jest zmiana klimatu.

Według twórców badania wpłynęła ona na zmianę globalnych siedlisk nietoperzy. „Większość gatunków potrzebuje określonego klimatu i warunków środowiskowych na danym obszarze, by utworzyć tam swój habitat” wyjaśnia główny autor badania, dr Robert Beyer z Uniwersytetu w Cambridge oraz Poczdamskiego Instytutu na rzecz Badań nad Wpływem Klimatu w Niemczech w wywiadzie opublikowanym na stronie internetowej „News Medical Life Sciences”. „Jako że zmiana klimatu powoduje zmianę tych warunków, zmieniają się również obszary geograficzne, na których występują poszczególne gatunki. Może to zmuszać gatunki do znikania z niektórych terenów i przenoszenia się na inne”, stwierdził dr Beyer, którego badania wsparł finansowany ze środków UE projekt LocalAdaptation.

Zespół badawczy określił, na których obszarach zaobserwowano prawdopodobnie największy wzrost liczby gatunków nietoperzy powodowany zmianą klimatu. Obejmują one obszary wokół Afryki Centralnej, odosobnione tereny w Ameryce Południowej i Środkowej, a także duży obszar w południowochińskiej prowincji Yunnan, Mjanmę i Laos. Uważa się, że to właśnie z tego ostatniego miejsca pochodzą SARS-CoV-2 oraz SARS-CoV-1 – wirus odpowiedzialny za globalną pandemię SARS w 2003 roku.Gdy obszary geograficzne, na których występują poszczególne gatunki, zmieniają się z powodu zmiany klimatu, przenoszone przez te gatunki wirusy zbliżają się do ludzi, czy to bezpośrednio, czy też poprzez inne gatunki zamieszkujące siedliska zajmowane przez obce gatunki. Zmiana klimatu wpływa również na rozprzestrzenianie się wirusów z uwagi na wyższe temperatury, które zwiększają wiremię u niektórych gatunków, co skutkuje zwiększeniem prawdopodobieństwa przeniesienia się wirusa. „Wyższe temperatury powietrza mogą również zwiększać tolerancję wirusów na ciepło, co może prowadzić do zwiększenia wskaźnika zakażalności, jako że jednym z głównych systemów obrony przed chorobami zakaźnymi jest podwyższenie temperatury ciała”, zauważył dr Beyer.

Badając obszar wokół południowej prowincji Yunnan, naukowcy odkryli, że zmiana klimatu doprowadziła do dużych zmian w regionie: przez ostatnie 100 lat z tropikalnego buszu zamienił się on w tropikalne sawanny i obszary pokryte lasami liściastymi. Spowodowało to powstanie odpowiedniego środowiska dla wielu gatunków nietoperzy – szacuje się, że w regionie pojawiło się aż 40 nowych gatunków tych ssaków. „Jako że każdy z gatunków nietoperzy przenosi średnio 2,7 różnych rodzajów koronawirusów, mamy do czynienia z około stukrotnym wzrostem liczby koronawirusów przenoszonych przez nietoperze”, zauważa dr Beyer. „Taki wzrost liczby gatunków nietoperzy prawdopodobnie przyczynił się do nowych przypadków przenoszenia się wirusa pomiędzy gatunkami, co mogło zwiększyć prawdopodobieństwo ewentualnego zarażenia się ludzi”.

Badanie wspierane przez projekt LocalAdaptation (Detecting Local Adaptation with Climate-Informed Spatial Genetic Models) podkreśla możliwe powiązanie pomiędzy zmianą klimatu a pojawieniem się dwóch wirusów SARS-CoV. Dr Beyer podsumował: „Nasza analiza to pierwszy krok do oceny możliwego wpływu zmiany klimatu na wybuch pandemii. Nie jest to koniec prac. Z pewnością wiemy jednak, że zmiana klimatu wpływa znacząco na globalny rozkład dzikiej fauny przenoszonej patogeny, a takie zmiany w obszarach występowania poszczególnych gatunków mogą odegrać kluczową rolę w przenoszeniu się i ewolucji szkodliwych wirusów. Dlatego też ważne jest, by uwzględnić wpływ zmiany klimatu również w kontekście pojawiających się chorób zakaźnych i globalnego zdrowia publicznego”.

Więcej informacji:

strona projektu LocalAdaptation