Wykorzystanie potencjału energii geotermalnej

Dzięki potencjałowi energii geotermalnej w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez dostarczanie czystych i bezpiecznych rozwiązań w dziedzinie ogrzewania i chłodzenia przyciąga ona sporo uwagi. W 2016 roku energia geotermalna przyczyniła się do około 3 % całkowitej produkcji pierwotnej energii odnawialnej w Unii Europejskiej, która według danych Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej dysponuje czwartą pod względem wielkości mocą energii geotermalnej na świecie. Energię geotermalną, dostępną w postaci ciepła zgromadzonego w skałach, uwięzionej pary, wody lub solanek, można wykorzystywać bezpośrednio do ogrzewania bądź do produkcji energii elektrycznej. Jednak jej ewentualny wpływ na środowisko oraz związane z nią ryzyka środowiskowe są mało znane. Finansowany ze środków UE projekt GEOENVI zajął się kwestiami środowiskowymi związanymi z wytwarzaniem energii geotermalnej.

Partnerzy projektu wydali sprawozdanie na temat łagodzących środków ochrony środowiska dotyczących realizacji projektów geotermalnych. W sprawozdaniu znajduje się analiza wszystkich etapów projektów geotermalnych mających wpływ na środowisko, w tym badania, rozwój, eksploatacja, likwidacja i zaniechanie. Objęte badaniem zapobiegawcze i naprawcze środki łagodzące polegają na unikaniu, „poprzez rozważenie potencjalnych skutków na wczesnym etapie procesu opracowywania projektu i unikanie ich przy użyciu rozwiązań alternatywnych”, oraz redukcji, „która jest powszechną strategią radzenia sobie z nieuniknionymi skutkami”.

Działania powierzchniowe i inne skutki

Wpływ realizacji projektów geotermalnych na środowisko, który przeanalizowano w tym sprawozdaniu, skupia się na skutkach związanych z działaniami powierzchniowymi. Obejmują one zużycie energii i wody oraz emisje do środowiska, produkcję odpadów, zjawiska zaburzeń powierzchniowych takie jak wibracje, hałas, aspekty wizualne, zajęcie terenu i pył, a także wycieki spowodowane instalacjami i działaniami powierzchniowymi. Skutki związane z wydostawaniem się materiału podziemnego na powierzchnię obejmują efuzje i odpady płynne/stałe, odgazowywanie, promieniotwórczość i niekontrolowane wypływy cieczy z odwiertów. Inne opisane w sprawozdaniu skutki są związane ze zmianami geomechanicznymi, takimi jak odkształcenia powierzchni ziemi i sejsmiczność, a także z podziemnymi zmianami fizycznymi i chemicznymi. Po krótkim streszczeniu wszystkich tych wpływów na środowisko naturalne w sprawozdaniu określono techniki i technologie monitorowania stosowane w celu ograniczenia ich występowania oraz powstawania potencjalnych szkód.

Skutki i ryzyko

Projekt GEOENVI (Tackling the environmental concerns for deploying geothermal energy in Europe) będzie realizowany do kwietnia 2021 roku. Na stronie projektu czytamy: „Projekt GEOENVI ma na celu odpowiedzieć na problemy środowiskowe, zarówno pod względem skutków, jak i zagrożeń, poprzez ustalenie specjalnej metody oceny wpływu na środowisko dla osób realizujących projekty oraz poprzez ocenę wpływu na środowisko i zagrożeń środowiskowych rozwijanych lub realizowanych projektów geotermalnych w Europie”. Projekt skupia się na Belgii, Francji, Węgrzech, Islandii, Włoszech i Turcji – sześciu krajach o dużym potencjale geotermalnym, na terenie których znajdują się budowane lub już działające obiekty. Partnerzy projektu mają nadzieję zaangażować decydentów i podmioty rynkowe w przyjęcie zaleceń dotyczących regulacji i stosowanie metody oceny cyklu życia wdrożonej przez interesariuszy z branży geotermalnej.

Więcej informacji:

strona projektu GEOENVI