Nowa wystawa w podziemiach miasta Nottingham prezentuje ukryte piękno jaskiń

Mimo że świat ukryty pod powierzchnią ziemi od zawsze fascynował ludzi, istniejące metody badań nie pozwalają na dogłębne zrozumienie jaskiń, ich obecnych zastosowań, strategii ochrony ani możliwości, jakie stwarzają na przyszłość. W związku z tym uczeni uznali, że skuteczne poszukiwanie odpowiedzi na kluczowe zagadnienia badawcze dotyczące podziemi wymaga zastosowania interdyscyplinarnego podejścia. Jego opracowaniem zajmie się zespół prowadzący badania w ramach projektu THINK DEEP, finansowanego przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych, który w tym celu zamierza połączyć praktyki twórcze takie jak sztuki wizualne czy teatr uczestniczący z teoriami z zakresu sztuki i nauk humanistycznych.Nottingham Contemporary, organizacja charytatywna prowadząca działalność artystyczno-edukacyjną w Zjednoczonym Królestwie, 24 września otworzyła wystawę tematyczną zatytułowaną „Hollow Earth: Art, Caves and The Subterranean Imaginary”, w całości poświęconą sztuce i podziemiom. „Łączy ona szerokie spektrum interpretacji dotyczących obrazu i idei jaskini”, czytamy w komunikacie prasowym zamieszczonym na stronie internetowej organizacji Nottingham Contemporary. Jest to duża i różnorodna wystawa, gdyż prezentuje dzieła z szerokiego zakresu sztuk, od malarstwa, fotografii, rzeźby, przez sztukę audio, wideo i instalacje plastyczne, aż po materiały archiwalne czy modele architektoniczne, pochodzące z różnych okresów, od 1960 roku do czasów obecnych, a także z XVIII i XIX wieku.

Nottingham jest wyjątkową lokalizacją, gdyż pod tym miastem znajduje się największa w Zjednoczonym Królestwie sieć jaskiń, na którą składa się 800 tuneli znajdujących się głęboko pod ziemią, ręcznie wydrążonych w piaskowcu. „Przez wieki były one wykorzystywane jako schronienie, kopalnie, piwnice czy garbarnie. To podziemne miasto stało się inspiracją do zaprojektowania wystawy »Hollow Earth« prezentującej 150 dzieł ponad 50 artystów, które koncentrują się wokół takich zagadnień jak przestrzenie liminalne, mrok czy prehistoria. We wszystkich kulturach i religiach istnieją opowieści o podziemnych światach. A jaskinia jest miejscem niesamowitych zdarzeń, zamieszkiwanym zarówno przez bogów, jak i potwory, a także symbolem narodzin, śmierci i odrodzenia. Podziemia to mroczne, niebezpieczne i niestabilne miejsca, w których mieszają się wizje i doświadczenia ze sfery zarówno sacrum, jak i profanum. Od niedawna są też zamieniane na centra danych, banki nasion czy bunkry na wypadek apokalipsy”.W dalszej części komunikatu czytamy: „Od tysięcy lat te wrota do dalekiej przeszłości urzekały artystów. Niektórzy wręcz uważają, że jaskinie pełniły funkcję najdawniejszych atelier i muzeów. Po odkryciu naskalnych malowideł w XIX wieku jaskinie zaczęto postrzegać jako miejsca doświadczania objawień, które dostarczały wskazówek na temat tego, jak w toku ewolucji człowieka zrodziła się zbiorowa potrzeba tworzenia obrazów. Z kolei po drugiej wojnie światowej artyści zaczęli uważać jaskinie za pierwotną przestrzeń kreacji i swego rodzaju bunkier dający schronienie przed zagrożeniami ery atomu. Obecnie, gdy nad światem wisi widmo katastrofy ekologicznej, jaskinie są interpretowane jako przejście zarówno do najdawniejszej przeszłości, jak i do pełnej wyzwań przyszłości, a także miejsce, gdzie gatunki i czas wzajemnie się przenikają”.

Na wystawie prezentowanych jest wiele uznanych dzieł, jak również sztuka najnowsza. Ponadto udostępniono materiały z angielskich archiwów Drawing Matter, instytutu badawczego Frobenius Institute, urzędu miasta Nottingham oraz miejskiego archiwum Picture Nottingham, kolekcji Nottingham City Museums & Galleries, organizacji Trent & Peak Archaeology oraz archiwów Manuscripts and Special Collections Uniwersytetu w Nottingham.

Wystawę w pierwotnej lokalizacji można zwiedzać do 22 stycznia 2023 roku, natomiast w 2023 roku zostanie udostępniona publiczności w Cork w Irlandii, a następnie w Exeter w Zjednoczonym Królestwie.

Inicjatywa ta uzyskała hojne wsparcie z Centrum Geohumanistyki uczelni Royal Holloway, University of London w ramach projektu THINK DEEP (Thinking Deep-Novel Creative Approaches to the Underground), który dobiegnie końca w czerwcu 2025 roku.

Więcej informacji:

projekt THINK DEEP