Efekt domina w sytuacjach kryzysowych i reakcja
Sytuacje kryzysowe, takie jak na przykład przerwa w dostawie energii elektrycznej w całej UE czy transgraniczna powódź w Holandii i Niemczech, mogą pociągać za sobą niszczycielskie reperkusje. Specjaliści od zapobiegania kryzysom opisują nieprzewidziany ciąg wypadków, który może nastąpić w wyniku takich zdarzeń jako efekt kaskadowy. Dobrze znanym przykładem takiego efektu jest stopienie rdzeni reaktorów jądrowych w Fukushimie w Japonii po tym, jak w elektrownię uderzyło tsunami, które z kolei zostało wywołane przez trzęsienie ziemi.
Zdolność do przewidywania takich efektów kaskadowych i wdrażanie skutecznych środków ratowniczych może pomóc w uniknięciu katastrofy i ratowaniu życia. Z tego właśnie względu podjęto w kwietniu 2014 r. prace nad trzyletnim, dofinansowanym ze środków unijnych, projektem FORTRESS (Foresight Tools for Responding to cascading effects in a crisis). Celem jest identyfikacja i lepsze poznanie przyczyn efektów kaskadowych. Trzynastu partnerów z ośmiu krajów europejskich połączyło siły, aby opracować nowe metody i techniki wspomagania decydentów w przygotowywaniu się i szkoleniu na wypadek tego typu kryzysów.
Jednym z kluczowych wyzwań w paneuropejskim zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi jest radzenie sobie z międzyorganizacyjnymi i transgranicznymi efektami kaskadowymi. W toku projektu najpierw przeprowadzona zostanie zatem rekonstrukcja minionych zdarzeń, aby poznać słabe i mocne strony. Następnie przyjdzie czas na dogłębną analizę systemu i wrażliwości wybranych elementów infrastruktury celem zgromadzenia informacji o dynamice sprawności tych, które są od siebie wzajemnie zależne. I wreszcie przestudiowane zostaną ćwiczenia z zarządzania sytuacjami kryzysowymi w ramach czterech scenariuszy i studiów przypadku.
Informacje pozyskane z analizy tych historycznych studiów przypadku - i czterech scenariuszy - umożliwią zbudowanie w toku prac nad projektem FORTRESS wspólnej i dostępnej platformy modelowania transgranicznych efektów kaskadowych w całym szeregu sytuacji kryzysowych. Platforma posłuży za dane wejściowe do opracowania "narzędzia ewolucji zdarzeń FORTRESS" (FIET) - przyjaznego dla użytkownika narzędzia o transgranicznym zasięgu, które może być wykorzystywane w sytuacjach kryzysowych typu kaskadowego. Narzędzie FIET zostanie zaprojektowane specjalnie z myślą o przyjazności dla użytkowników, aby móc je stosować w czasie kryzysu.
Będzie głównie wykorzystywane przez osoby zarządzające w sytuacjach kryzysowych do komunikacji międzysektorowej i międzyorganizacyjnej, aby opanowywać różnego rodzaju efekty kaskadowe. W toku projektu ewaluacji poddana zostanie skuteczność FIET w łagodzeniu efektów kaskadowych w sytuacjach kryzysowych o zróżnicowanej dynamice.
Aby zadbać o przydatność i użyteczność FIET oraz pozostałych wyników projektu FORTRESS dla użytkowników końcowych, nawiązana zostanie z nimi ścisła współpraca. Narzędzie FIET przejdzie rygorystyczne testy skuteczności w praktyce. Przyjazność innowacji dla użytkownika oceniana będzie w ramach szeroko zakrojonych szkoleń z udziałem decydentów, których zadaniem będzie optymalizacja wyglądu i obsługi systemu. Użytkownicy końcowi wezmą także udział w definiowaniu kluczowych wymagań wobec FIET i pomogą w ocenie innych wyników projektu, który ma się zakończyć w 2017 r. Ponadto pomogą także konsorcjum projektowemu w identyfikacji innych organizacji użytkowników końcowych.
opublikowano: 2015-01-03