Prawa człowieka a walka z terroryzmem

Projekt DETECTER (Detection technologies, terrorism, ethics and human rights) łączy badania w zakresie etyki i prawa z dialogiem w celu osiągnięcia maksymalnego wpływu na projektowanie i wykorzystanie powiązanych produktów. We współpracy z globalną siecią użytkowników i twórców technologii partnerzy zmierzyli się z problemem walki z terroryzmem, która nabiera coraz bardziej międzynarodowego charakteru, poprzez zwiększenie wykorzystania nieformalnych mechanizmów do przeciwdziałania zagrożeniom oraz poszerzenia gamy dostępnych rozwiązań w zakresie technologii wykrywania i ich rozszerzenie ich zastosowania.

W szczególności badali określone moralne i prawne ryzyko związane z używaniem różnych technologii wykrywania do walki z terroryzmem. Uczestnicy projektu DETECTER przeanalizowali normy etyczne walki z terroryzmem i omówili jednostronne wyjątki w prawie międzynarodowym, mające związek z terroryzmem. Ponadto zbadali procedury kontroli imigracji w krajach członkowskich UE oraz obowiązki linii lotniczych. Inne główne obszary zainteresowania obejmowały internet i kryteria wyszukiwania, a także technologie pozyskiwania danych. Przeprowadzano wywiady oraz utworzono grupy badawcze złożone z profesjonalistów zajmujących się walką z terroryzmem, aby poznać ich sposób pojmowania etyki i praw człowieka oraz ich zastosowania w praktyce. Projekt przyniósł propozycje sposobów na uniknięcie naruszania praw człowieka oraz zachowanie poufności informacji.

W zakresie monitorowania użycia technologii wykrywania projekt DETECTER badał możliwości instytucji europejskich i światowych pod względem nadzoru i kontroli stosowania środków antyterrorystycznych stanowiących tajemnicę państwową. Zbadano także ryzyko dotyczące praw człowieka w odniesieniu do technologii wykrywania, takich jak monitoring, biometria, podsłuch, globalne systemy pozycjonujące oraz identyfikacja za pomocą fal radiowych.

Zespół skonfrontował wiedzę teoretyczną swoich partnerów z opiniami organów ścigania dotyczących skuteczności danych technologii i praw w zwalczaniu terroryzmu. Twórcy technologii wypowiadali się natomiast na temat możliwości technicznych i możliwości sprzedaży. Ostatnia konferencja w ramach projektu pomogła w rozpowszechnianiu ustaleń i nowej wiedzy wśród zainteresowanych stron.

Rozwiązania opracowane w ramach projektu obejmują kompleksowy przegląd technologii oraz bibliografię źródeł wraz z uwagami (dostępne na stronie internetowej). W dokumentach badawczych omawiano m.in. kwestie dotyczące przestrzegania praw człowieka w walce z terroryzmem, wizy humanitarne oraz różne podejścia w zakresie praw i polityk związanych prawami człowieka. Ostatni dokument przedstawia osiem zaleceń mających na celu eliminację nieprawidłowości i braków w polityce antyterrorystycznej UE.

Projekt DETECTER pomógł określić punkt równowagi pomiędzy potrzebą ratowania życia i ochrony społeczeństwa a naruszeniem prawa do prywatności. Przyczynił się również do zwiększenia wiedzy w zakresie badań kwestii etycznych i prawnych i pomógł w opracowaniu rozwiązań usprawniających walkę z terroryzmem przy zachowaniu europejskich wartości i zasad etyki.