Ultradźwięki są powszechnie stosowane do wykrywania uszkodzeń konstrukcyjnych w infrastrukturze szynowej, ale obecnie technologia ta nie jest przydatna przy badaniu krytycznych dla bezpieczeństwa punktów przecięcia szyn. W ramach unijnej inicjatywy powstał bardzo potrzebny system inspekcji.
Gruboziarnista struktura stali wysokomanganowych stosowanych w krzyżownicach powoduje znaczne rozproszenie wiązki, czego skutkiem jest niska czułość i fałszywe alarmy. Krzyżownice mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa transportu kolejowego, ponieważ to na nich wagony zmieniają kierunek jazdy. Z tego samego powodu są one także miejscem częstych uderzeń powodowanych przez tabor kolejowy.
Możliwość wczesnego wykrywania zmęczenia i pęknięć ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa pasażerów i rentowności utrzymania instalacji. Finansowany ze środków UE projekt
SAFTINSPECT (Ultrasonic synthetic aperture focusing technique for inspection of railway crossings (frogs)) miał na celu opracowanie niedrogiej i niezawodnej metody ultradźwiękowej kontroli odcinków krzyżownic o dużej zawartości manganu w europejskich sieciach kolejowych.
Partnerzy zaprojektowali, opracowali i wyprodukowali w pełni zautomatyzowany ultradźwiękowy system kontroli, który wykrywa defekty w krzyżownicach o dużej zawartości manganu. Technologia składa się z kilku głównych elementów: 4-osiowego skanera, uchwytu urządzenia i systemu nawadniania, przetwornika ultradźwiękowego, ultradźwiękowego pulsatora-odbiornika, komputera biurkowego, oprogramowania do skanowania oraz oprogramowania wykorzystującego technologię apertury syntetycznej.
System przetestowano w warunkach laboratoryjnych i terenowych w ujemnych temperaturach, z wykorzystaniem elementów z prawdziwymi defektami. Pozwolił on na skuteczne wykrywanie i pomiar podpowierzchniowych spękań w krytycznej części przedniej krzyżownicy. Sprawdzał się też w złych warunkach pogodowych, a zakłócenia elektryczne związane z obecnością napowietrznych linii energetycznych nie dawały żadnych negatywnych efektów.
Wolumetryczna technika kontroli krzyżownic opracowana w projekcie SAFTINSPECT przyczyni się do znaczącego obniżenia kosztów i zagrożenia dla zdrowia pracowników kolei. Jest to technologia, na którą długo czekano, i z pewnością zostanie przyjęta z zadowoleniem zarówno przez branżę, jak i klientów.
Konsorcjum SAFTINSPECT poszukuje obecnie operatorów szlaków kolejowych, aby przeprowadzić pełne testy technologii na dużej liczbie krzyżownic, a ponadto stara się pozyskać środki potrzebne do wprowadzenia systemu na rynek.