Unijnych naukowców niepokoi zmęczenie pilotów

Przeprowadzone przez członków konsorcjum London School of Economics (LSE) i Eurocontrol badania we współpracy z European Cockpit Association to pierwsza, przeprowadzona na tak szeroką skalę wśród pilotów ankieta na temat postrzegania bezpieczeństwa w branży. W sumie lotnictwo europejskie pozostaje ultrabezpieczne i może się pochwalić imponującymi wskaźnikami bezpieczeństwa, niską częstotliwością wypadków i zdarzeń potencjalnie wypadkowych. W konsekwencji „kultura bezpieczeństwa” definiowana w raporcie z badań jako „normy, wartości i praktyki bezpieczeństwa wspólne dla grup zarządzających ryzykiem w danej organizacji” stała się kamieniem węgielnym skutecznego systemu zarządzania bezpieczeństwem w Europie.

Niepokojące wyniki

Jednak raport z badań, w których wzięło udział 7 239 pilotów (14% pilotów linii komercyjnych w Europie), stawia poważne pytania o postrzeganie bezpieczeństwa lotniczego przez pilotów. W szczególności 51% ankietowanych pilotów poinformowało, że linie lotnicze nie traktują poważnie zmęczenia, a 28% pilotów uważa, że miało do dyspozycji zbyt małą liczbę pracowników, by wykonywać swoją pracę w sposób bezpieczny. Godny uwagi jest również fakt, że niecałe 20% ankietowanych pilotów uznało, że linie lotnicze troszczą się o ich osobisty dobrostan.

Niemniej wyniki wskazały na ogólnie pozytywne postrzeganie kultury bezpieczeństwa przez pilotów. Znakomita większość nie uważa, że musi podejmować ryzyko, które wywołuje u nich poczucie dyskomfortu w związku z bezpieczeństwem, a także wskazuje na wysokie zaufanie do swoich kolegów. W konsekwencji wyniki pokazują, że największe obawy wydają się wiązać ze zmęczeniem i niedostatecznym personelem, który zdaniem wielu ankietowanych jest nadmiernie obciążony z powodu napiętych harmonogramów.

Ankieta wskazała także na istotne różnice w ocenie kultury bezpieczeństwa przez pilotów w zależności od czynników, takich jak rodzaj linii lotniczych, dla których pracują oraz typ wiążących ich umów. Piloci zatrudnieni na podstawie nietypowych umów albo w tanich i towarowych liniach lotniczych bardziej negatywnie postrzegają kulturę bezpieczeństwa niż ich koledzy objęci pewniejszymi formami zatrudnienia u przewoźników sieciowych.

Zalecenia dotyczące przyszłych działań

Na podstawie szczegółowej analizy wyników ankiety, pracujący nad projektem naukowcy zalecili liniom lotniczym podjęcie trzech działań w odpowiedzi na poczynione ustalenia. Po pierwsze zidentyfikować przyczyny i potencjalne rozwiązania w tych obszarach kultury bezpieczeństwa w europejskim lotnictwie, które były mniej pozytywnie postrzegane przez pilotów, takie jak zmęczenie i zaangażowanie kadry zarządzającej w zapewnianie bezpieczeństwa. Po drugie systematycznie oceniać i analizować kulturę bezpieczeństwa u komercyjnych przewoźników lotniczych, podobnie jak się to odbywa w innych sektorach o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa, takich jak przemysł naftowo-gazowy. Wreszcie naukowcy zachęcają sektor do korzystania z szans międzyorganizacyjnego uczenia się kultury bezpieczeństwa (np. wymiana najlepszych praktyk między organizacjami).

„Piloci oraz przedstawiciele linii lotniczych i organów regulacyjnych powinni podjąć dialog, aby zrozumieć, co te wyniki oznaczają dla sektora” – zauważył współautor raportu, dr Tom Reader. „To pomoże odpowiedzieć na obawy pilotów i wskazać, co można zmienić, aby zachować pozytywną kulturę bezpieczeństwa w sektorze, utrzymując jednocześnie konkurencyjność europejskiego lotnictwa”.

Współautorka dr Anam Parand stwierdziła: „Mimo iż nasze badania nie pokazują żadnej zależności przyczynowo-skutkowej między zmęczeniem a wypadkami, potencjalny wpływ zmęczenia pilotów na bezpieczeństwo z pewnością budzi obawy wymagające reakcji. Miało już miejsce kilka wypadków, w których jedną z głównych przyczyn było zmęczenie”.

Więcej informacji:
witryna projektu