W wydanej w październiku 2020 r. broszurze Results Pack „Nauki społeczne i humanistyczne w badaniach nad energią” opisano projekt SMARTEES, w którego ramach badano koncepcję społecznych innowacji energetycznych i ich ewolucję w czasie. Rezultaty prac uwzględniono w nowatorskim narzędziu cyfrowym służącym poprawie procesów kształtowania polityki i podejmowania decyzji.
Podczas naszej ostatniej rozmowy z Christianem A. Klöcknerem, koordynatorem projektu SMARTEES (Social innovation Modelling Approaches to Realizing Transition to Energy Efficiency and Sustainability), konsorcjum przygotowywało się do zebrania wszystkich informacji na temat działań politycznych i innowacji społecznych pochodzących z 10 miast i wysp w Danii, Hiszpanii, Niderlandach, Rumunii, Szwecji, Szwajcarii i Zjednoczonym Królestwie. W oparciu o uzyskane dane uruchomiono rozwiązanie Policy Sandbox – innowacyjne narzędzie internetowe przeznaczone dla decydentów. Zawiera ono przydatne przykłady oraz informacje na temat kluczowych czynników, które należy uwzględnić podczas planowania odpowiednich strategii transformacji w kierunku zrównoważonej energii i mobilności.
Opowiadając o projekcie, który zakończył się w październiku 2021 r., Klöckner skupia się na najważniejszych osiągnięciach badaczy. Partnerzy wypracowali metodologię pozwalającą połączyć ilościowe i jakościowe dane behawioralne dotyczące transformacji energetycznej z symulacjami społecznymi. „Moim zdaniem to samo w sobie jest ogromnym przełomem, ponieważ w porównaniu do poprzednich modeli symulacyjnych stosowanych w tej dziedzinie opracowane przez nas modele wykorzystują mechanizmy, które są znacznie bardziej złożone i oparte na naukach behawioralnych”, wyjaśnia badacz.
Opracowane modele symulacyjne okazały się przydatne dla decydentów. „Na przykład władze lokalne w Aberdeen i Barcelonie wzięły aktywny udział w przygotowaniu scenariuszy politycznych, a rezultaty symulacji tych scenariuszy, które przeprowadzono z użyciem opracowanych przez badaczy modeli, decydenci wykorzystali w planowaniu strategicznym”, mówi Klöckner.
Dzięki projektowi badacze mieli okazję przyjrzeć się procesowi tworzenia innowacji społecznych i ich wpływowi na lokalne społeczności, w tym na grupy szczególnie wrażliwe. „Uważam, że bez tych informacji nie uda się przeprowadzić niezbędnych transformacji, zwłaszcza w sposób, który sprawi, że nikt nie zostanie w tyle”, dodaje Klöckner.
Prace, które rozpoczęto w ramach projektu SMARTEES, są kontynuowane przez kilka projektów finansowanych ze środków krajowych i międzynarodowych. Klöckner współpracuje na przykład z zespołem projektu BEHAVIOUR, który jest finansowany przez Norweską Radę ds. Badań Naukowych. Badacze uwzględniają symulacje społeczne, które opisują zachowania związane z energią, w modelach systemów energetycznych.
Nietypowym połączeniem nauk społecznych i badań z użyciem symulacji społecznej, które wykorzystano w projekcie SMARTEES, zainteresowała się także Litewska Rada ds. Badań Naukowych. Klöcknera poproszono o udzielenie wskazówek dotyczących wykorzystania nauk społecznych i humanistycznych w badaniach interdyscyplinarnych.
„Dofinansowanie unijne, które otrzymaliśmy, było niezbędne, ponieważ projektu o tak dużej, ogólnoeuropejskiej skali nie udało by się zrealizować wyłącznie w oparciu o środki krajowe”, dodaje na koniec Klöckner.