Jak ceny alkoholu wpływają na wskaźniki urodzeń?

Alkohol i ciąża nie idą w parze. Picie alkoholu w czasie ciąży może zwiększać ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu lub niedowagi niemowlęcia. Nie wiadomo też, jaka ilość alkoholu nie wpływa negatywnie na ciążę. Spożywanie alkoholu w czasie ciąży nie jest nielegalne, lecz w zaleceniach zdrowotnych zachęca się do abstynencji. Co się jednak dzieje, kiedy ceny alkoholu są niższe, a tym samym jego dostępność jest większa? Czy wpływa to na ilość porodów w danym kraju? A jeśli tak, to w jaki sposób?

Naukowcy zaangażowani w finansowany ze środków UE projekt HEALTHINEQ zbadali wpływ obniżki podatków na alkohol w 2004 roku, wskutek której jego ceny w fińskich sklepach spadły o 33 %. Uczeni korzystali z krajowych rejestrów, aby porównać dane związane z ciążami, które rozpoczęły się dwa lata przed obniżką cen i rok po niej, a także przeanalizowali, jak zmieniał się wiek matek i dochody w gospodarstwach domowych.

Badacze przeanalizowali dane dotyczące blisko 170 000 ciąż i około 32 400 aborcji. Pod uwagę wzięto urodzeniową masę ciała, wiek matek, prawdopodobieństwo urodzenia dziecka o wadze poniżej 2,5 kg, przedwczesnego porodu i wystąpienia wad wrodzonych oraz odsetek zarejestrowanych aborcji.Zespół projektu odkrył, że tuż po obniżkach cen alkoholu wskaźnik aborcji wzrósł o 0,84 punktu procentowego. Ponadto u kobiet o niskich dochodach prawdopodobieństwo urodzenia dziecka o niskiej masie ciała wzrosło o 1,5 punktu procentowego, a ryzyko przedwczesnego porodu było wyższe o 1,98 punktu procentowego. „Choć te tendencje nie utrzymały się w odniesieniu do ciąż, które rozpoczęły się po dłuższym czasie od obniżki cen, nasze badania wykazują, że ceny alkoholu i jego dostępność wpływają na zachowania związane z prokreacją. Co więcej, w opisywanych grupach nadal mogą wystąpić późniejsze konsekwencje zdrowotne i społeczno-ekonomiczne”, piszą autorzy badania w artykule opublikowanym w czasopiśmie „Addiction”.

Krótkoterminowy wzrost liczby aborcji oraz wystąpienia komplikacji związanych z ciążą i porodem świadczy o tym, że przez pewien czas po obniżce cen nastąpił wzrost spożycia alkoholu. Po tym czasie ilość alkoholu spożywanego przez kobiety wyniosła tyle, co poprzednio.

W komunikacie prasowym, opublikowanym na stronie internetowej projektu HEALTHINEQ prowadzonego przez Uniwersytet Helsiński w Finlandii, podano prawdopodobne przyczyny tej sytuacji: „Osoby mające ograniczony budżet częściej sięgają po alkohol, kiedy staje się on bardziej przystępny cenowo. Wzrost spożycia alkoholu na poziomie populacji spowodowałby wzrost narażenia na alkohol w okresie prenatalnym i wystąpienie większej liczby komplikacji związanych z ciążą i porodem. Innym możliwym wyjaśnieniem jest to, że niższe ceny alkoholu mogą zwiększyć ilość nieplanowanych ciąż, co skutkuje proporcjonalnym wzrostem wykonanych aborcji”.

Celem projektu HEALTHINEQ (Social inequalities in population health: integrating evidence from longitudinal, family-based and genetically informed data) jest zbadanie tego, jak czynniki rodzinne i genetyczne są powiązane z indywidualnymi cechami społecznymi i jak przekładają się na stan zdrowia w różnych warunkach społecznych w skali makro. Projekt dobiegnie końca w 2026 roku.

Więcej informacji:

projekt HEALTHINEQ