Czechy są krajem z bogatą spuścizną naukową pozostawioną przez licznych myślicieli – od Mikołaja Kopernika po Zygmunta Freuda. To zamiłowanie do nauki trwa do dziś, a czescy naukowcy mogą pochwalić się niesamowitymi osiągnięciami w dziedzinie badań finansowanych ze środków unijnych. W najnowszej broszurze CORDIS Spotlight Pack prezentujemy innowacyjne wyniki projektów badawczych realizowanych w ramach programu Horyzont 2020.
Doskonałość naukowa ma w Czechach długą historię dzięki innowacyjnym badaniom obejmującym wiele różnych dziedzin, takich jak zrównoważone rolnictwo czy sztuczna inteligencja. Nie dziwi zatem, że kraj zajął 24. pozycję w Globalnym Indeksie Innowacyjności 2021. Od powstania Republiki Czeskiej w 1993 roku w sektory nauki i przemysłu zainwestowano ponad miliard euro dzięki takim programom finansowania jak siódmy program ramowy czy Horyzont 2020. Dalsze inwestycje w działalność badawczą są spodziewane także w kolejnych latach, za co odpowiada „Horyzont Europa” – sztandarowy program UE wspierający badania naukowe i innowacje, który będzie realizowany do 2027 roku.
Gdyby ktoś miał wątpliwości co do aktywnego udziału czeskich naukowców w programach badawczych, wystarczy spojrzeć na liczby: łączny wkład UE netto w projekty finansowane ze środków programu Horyzont 2020, które były wdrażane przez placówki badawcze i naukowców z Czech, wyniósł ponad 500 milionów euro. Z okazji czeskiej prezydencji Rady Unii Europejskiej (która potrwa od lipca do grudnia 2022 roku) w specjalnej broszurze CORDIS Spotlight Pack prezentujemy 16 projektów badawczych zrealizowanych w ramach programu Horyzont 2020.Zespół projektu FGFSTAB skoncentrował się na produkcji czynników wzrostu fibroblastów o wystarczająco wysokiej stabilności operacyjnej, która jest potrzebna do wykorzystania ich w medycynie regeneracyjnej. Dzięki pracom w ramach projektu OBESOGENS naukowcy wiedzą teraz więcej na temat tego, jak ftalany – środki chemiczne nadające plastikowi miękkość i elastyczność – wpływają na ludzkie zdrowie. Z kolei naukowcy realizujący projekt SWEETOOLS stworzyli biblioteki glikopeptydów, które mogą posłużyć do opracowania nowych leków oddziałujących na kluczowe białka i enzymy oraz stać się kluczowymi składnikami terapii zwiększających odporność.
Żeby pomóc producentom elektroniki w wejściu w obszar gospodarki o obiegu zamkniętym, naukowcy z projektu BatteryCheck opracowali oprogramowanie oparte na chmurze, które analizuje żywotność akumulatorów oraz możliwości ich ponownego użycia i recyklingu. Dzięki połączeniu wysokiej gęstości energii akumulatorów litowo-jonowych z dużą szybkością ładowania i rozładowania charakterystyczną dla superkondensatorów zespół projektu LEFAPO stworzył nowe urządzenie dla pojazdów hybrydowych. Superkondensatory były też na celowniku naukowców z projektu UP2DCHEM – poszukując takich, które mogą magazynować tyle energii co baterie, a jednocześnie oferują lepsze możliwości w zakresie szybkiego ładowania, opracowali oni nową skalowalną pochodną grafenu.
W ramach projektu ARGOS zaprojektowano innowacyjne śmigło, które pozwoli na efektywne wykorzystywanie silników Diesla w lotnictwie. Dzięki temu niewielkie statki powietrzne staną się bardziej ekonomiczne i ekologiczne. Elektroniczne moduły sterujące, które pozwolą zwiększyć wydajność wysokoprężnych silników lotniczych, to efekt prac nad projektem EDEC, czym zespół chciał otworzyć sobie drogę do stania się niezawodnym partnerem i dostawcą dla wielu czołowych graczy na rynku lotniczym, a także zyskać przewagę konkurencyjną nad firmami ze Stanów Zjednoczonych. Rezultatem kolejnego przedsięwzięcia – projektu MUTR – jest stanowisko badawcze przekładni śmigłowca nowej generacji z pomocniczym napędem, który łączy w sobie funkcje rozwijania dużych prędkości oraz pionowego startu i lądowania, a dodatkowo jest wyposażony w skrzydła z zamocowanymi na nich śmigłami zamiast typowego śmigła ogonowego. Za to naukowcy z projektu TUNNEL VISION stworzyli innowacyjny system wykorzystujący georadar do badania infrastruktury tuneli pod kątem uszkodzeń, co przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa tuneli drogowych i kolejowych.
Zespół projektu EMoGrIS opracował model matematyczny do przewidywania przyszłych zmian w ekosystemie lądolodu grenlandzkiego, który jest bardzo wrażliwy na zmianę klimatu. Z kolei naukowcy z projektu JHSIGNAL zbadali działanie hormonów owadów w celu poprawy zwalczania szkodników.
W wyniku prac nad projektem AVATAR powstała aplikacja na smartfony pozwalająca skanować ciało człowieka oraz biblioteka trójwymiarowych ubrań, które mają pomóc w transformacji nieefektywnego procesu produkcji ubrań i tkanin. Zespół projektu CraftEdu stworzył platformę e-learningową dla profesjonalistów z branży budowlanej i szkół zawodowych z Czech i Słowacji, żeby pomóc im zdobywać odpowiednie umiejętności z zakresu efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. Wyeliminowanie nierówności płci w dziedzinie badań naukowych i innowacji na szczeblu krajowym i unijnym było celem projektu GENDERACTION, który zaowocował szeregiem zaleceń politycznych i działań wspierających. Ostatnim prezentowanym projektem jest projekt ETE SPEAKER – jego zespół zastosował duże zbiory danych, żeby zaprojektować niezawodne systemy rozpoznawania osób mówiących, które byłyby zdolne do rozróżniania poszczególnych osób i skuteczne także wtedy, gdy miałyby do czynienia z kilkoma osobami mówiącymi jednocześnie.
Broszura Spotlight Pack jest dostępna w języku angielskim i czeskim.
Więcej informacji: