Zgodnie z zaleceniami wspieranego przez UE zespołu naukowców, zwiększenie upraw warzyw strączkowych może ograniczyć wpływ produkcji żywności na środowisko.
Niedawno przeprowadzone badanie, opisane na łamach czasopisma „Frontiers in Sustainable Food Systems”, potwierdza, że uprawa i spożywanie takich warzywa jak fasola i groch może przyczynić się do poprawy zdrowia ludzi i mieć korzystny wpływ na środowisko. Wspierani przez unijne projekty TRUE i Legumes Translated naukowcy z Niemiec, Irlandii i Zjednoczonego Królestwa wykonali jedną z pierwszych ocen zrównoważonego charakteru zwiększonej uprawy roślin strączkowych w Europie.
Niestety, europejscy konsumenci rzadko sięgają po te warzywa. 14,5 % ziemi ornej na świecie wykorzystywana jest do uprawy roślin strączkowych, natomiast w Europie odsetek ten wynosi jedynie 1,5 %. Jednocześnie Europa jest dużym importerem wykorzystywanych jako pasza dla zwierząt nasion soi sprowadzanych z krajów, w których jej uprawa może przyczyniać się do wylesiania. Wprowadzenie roślin strączkowych do europejskich systemów płodozmianu może zatem przyczynić się do osiągnięcia celów unijnej strategii „od pola do stołu” stanowiącej część Europejskiego Zielonego Ładu – zestawu środków zmierzających do rozwoju zrównoważonej gospodarki.
W ramach badania porównano wpływ środowiskowy 10 systemów płodozmianu obejmujących rośliny strączkowe zastosowanych w 3 regionach geoklimatycznych w Europie: południowych Włoszech, Rumunii i wschodniej Szkocji. We wszystkich trzech strefach klimatycznych wprowadzenie warzyw strączkowych do konwencjonalnych systemów płodozmianu doprowadziło do zwiększenia produkcji białka i wzrostu ogólnej wartości odżywczej przy jednoczesnym ograniczeniu wykorzystania nawozów sztucznych. Naukowcy ustalili, że ta praktyka produkcji żywności ma mniejszy wpływ na środowisko i zmianę klimatu, ogranicza wykorzystanie zasobów oraz zmniejsza zakwaszenie i eutrofizację wody oraz gleby. „Ta interwencja może pomóc w osiągnięciu celów strategii »od pola do stołu« stanowiącej część Europejskiego Zielonego Ładu”, mówi dr David Styles, współautor badania z irlandzkiego University of Limerick, cytowany w artykule opublikowanym na stronie „The Guardian”. „Jednocześnie opiera się ona na wyborach konsumentów, ponieważ rolnicy nie zdecydują się na sadzenie roślin strączkowych, jeśli nie będzie na nie popytu”.Warzywa strączkowe potrafią wiązać azot z atmosfery, dzięki czemu dostarczają znaczną ilość tego składnika kolejnym uprawom, eliminując tym samym konieczność stosowania nawozów azotowych. Jak ustalili naukowcy, wprowadzenie tych roślin do typowego systemu płodozmianu stosowanego w Szkocji przyczyniło się do obniżenia zapotrzebowania na nawozy azotowe o prawie 50 % przy jednoczesnym zachowaniu tej samej wartości odżywczej. „Sztuczne nawozy azotowe w dużej mierze odpowiadają za ślad węglowy związany z uprawą roślin. Jeśli uda nam się ograniczyć jego stosowanie poprzez zwiększenie produkcji warzyw strączkowych, automatycznie znacząco zmniejszymy emisje gazów cieplarnianych”, wyjaśnia dr Styles w tym samym artykule.
Rośliny strączkowe bogate są w białko, błonnik, foliany, żelazo, potas, magnez i witaminy, a ponadto są zdrowsze niż zboża czy mięso. „Przechodzenie na zdrową dietę może zwiększyć zrównoważony charakter upraw”, zauważa dr Styles.
Dzięki zastosowaniu holistycznego podejścia naukowcy mogą przedstawić wyraźny obraz korzyści płynących z płodozmianu obejmującego rośliny strączkowe i zaoferować cenne wskazówki dotyczące ograniczania wpływu produkcji żywności na środowisko. W projekt TRUE (Transition paths to sustainable legume based systems in Europe) zaangażowanych jest 25 firm, placówek edukacyjnych i organizacji badawczych z Europy i Afryki, które wspólnie dążą do wdrożenia zrównoważonych systemów produkcji żywności obejmujących warzywa strączkowe oraz ustanowienia skutecznych łańcuchów rolnej produkcji pasz i żywności. Koordynowane przez niemiecki Instytut im. Johanna Heinricha von Thünena konsorcjum 18 europejskich partnerów projektu Legumes Translated (Translating knowledge for legume-based farming for feed and food systems.) wspiera innowacje w zakresie systemów upraw i łańcuchów wartości obejmujących zboża i warzywa strączkowe.
Więcej informacji:
poleca:
