Droga do błękitnych mórz i oceanów Europy

Gospodarka Europy, a także dobrostan jej mieszkańców oraz stan środowiska naturalnego tego kontynentu są w dużym stopniu uzależnione od stanu oceanów i zasobów wodnych. Linia brzegowa Unii Europejskiej mierzy aż 68 000 kilometrów – to więcej niż linie brzegowe Federacji Rosyjskiej oraz Stanów Zjednoczonych razem wziętych. Co więcej, obszar wód podlegający jurysdykcji UE jest znacznie większy niż obszar lądowy Wspólnoty.

Obecnie obserwujemy problem szybkiej degradacji ekosystemów morskich i słodkowodnych. Ze względu na zmiany klimatu coraz częściej doświadczamy także dotkliwych susz, powodzi oraz ekstremalnych zjawisk pogodowych, które zagrażają bezpieczeństwu oraz warunkom bytowym milionów mieszkańców i mieszkanek Europy.Rozwiązaniem tego problemu są Misje UE – nowatorskie i innowacyjne narzędzia, których celem jest skuteczne stawienie czoła wielu wyzwaniom do 2030 roku. Aby umożliwić skuteczną realizację celów dotyczących mórz oraz zbiorników słodkowodnych określonych w Europejskim Zielonym Ładzie, nowe misje badawcze i innowacyjne łączą nowatorskie formy zarządzania i współpracy, a także angażowania społeczeństwa.

Misja Odbudujmy nasze oceany i zasoby wodne do 2030 roku (Misja Ocean i Zasoby Wodne) ma trzy główne cele – ochronę oraz odbudowę ekosystemów morskich i słodkowodnych, a także różnorodności biologicznej, zapobieganie zanieczyszczeniom i ich eliminację, a także sprawienie, że zrównoważona niebieska gospodarka stanie się całkowicie bezemisyjna i oparta na obiegu zamkniętym.

W ramach etapów prac rozwojowych oraz pilotażu (w latach 2021–2025) powstaną modelowe ośrodki badawcze w basenach najważniejszych europejskich mórz oraz dorzeczach. Opracują one nowe rozwiązania, które zostaną następnie przetestowane i wdrożone w terenie. Utworzą one także ramy współpracy w określonych obszarach. Podczas kolejnych etapów – wdrożenia oraz zwiększania skali, zaplanowanych na lata 2026–2030 – poszczególne działania zostaną rozwinięte i powielone, a ich skala zostanie zwiększona. Pozwoli to na realizację założeń misji na szeroką skalę, a także na rozszerzenie uczestnictwa we wdrażaniu działań w całej Unii Europejskiej oraz w obszarach ościennych.Pakiet Synergy Info Pack opracowany przez serwis CORDIS przedstawia 34 projekty badawcze finansowane w ramach programów uzupełniających związanych z programem „Horyzont 2020” (w tym Instrumentu dla MŚP), programu LIFE oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego. Nowatorskie działania realizowane w ramach projektów wspierają rozwój innowacji technicznych, społecznych oraz w zakresie zarządzania i modeli biznesowych, które są niezbędne do odbudowy ekosystemów wodnych oraz rozwoju zrównoważonej, odpornej i neutralnej klimatycznie niebieskiej gospodarki.

Kilka projektów zajmuje się budową cyfrowego systemu wiedzy na temat oceanów i zasobów wodnych, który opiera się na istniejących europejskich infrastrukturach i usługach, w tym na programie Copernicus, europejskiej sieci informacji i obserwacji środowiska morskiego (EMODnet), inicjatywie „Kierunek Ziemia” oraz konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC). Rezultaty tych działań zostaną udoskonalone w ramach przyszłych badań finansowanych dzięki kolejnym programom prac, co pozwoli na realizację założeń misji.

Pakiet Synergy Info Pack można pobrać ze strony Urzędu Publikacji Unii Europejskiej.