W ramach finansowanego ze środków UE projektu SUPER-G rolnicy, decydenci i naukowcy połączyli siły, aby wspólnie stworzyć podstawy dla zrównoważonych i opłacalnych systemów użytków zielonych w całej Europie.
W ujęciu agroekologicznym trwałe użytki zielone to połacie roślinne o dużej różnorodności. Zapewniają one wysoką równowagę ekologiczną, chronią gleby i różnorodność biologiczną. Rolnicy mogą je wykorzystywać do wypasu zwierząt, produkcji energii odnawialnej lub po prostu do poprawy właściwości gleby przez okres co najmniej pięciu lat. W praktyce trwałym użytkom zielonym zagrażają jednak takie scenariusze jak porzucenie, narażenie na upały, stresy spowodowane suszami oraz przekształcenie w tymczasowe użytki zielone.
Projekt SUPER-G (Developing SUstainable PERmanent Grassland systems and policies) powstał w celu rozwiązania tych problemów przy zastosowaniu podejścia angażującego wielu interesariuszy, takich jak rolnicy, właściciele i zarządcy gruntów, społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarządowe, naukowcy, decydenci i przedsiębiorstwa. „Staramy się zidentyfikować zrównoważone systemy oparte na trwałych użytkach zielonych, które mogą przynieść społeczeństwu korzyści, a następnie zapewnić polityki umożliwiające rolnikom godne życie przy jednoczesnym utrzymaniu tych użytków zielonych”, mówi Paul Newell-Price, główny naukowiec z firmy RSK ADAS, będącej partnerem projektu.
Projekt ma cztery główne cele: lepsze poznanie użytków zielonych w pięciu regionach Europy, porównanie ich wydajności, wspólne opracowanie podejść do zrównoważonego gospodarowania trwałymi użytkami zielonymi oraz wspólne opracowanie narzędzi i mechanizmów politycznych.
Od momentu rozpoczęcia projektu SUPER-G w 2018 roku zespół opracował typologię europejskich użytków zielonych i koncepcyjny model systemów rolniczych. Naukowcy twierdzą, że pogłębili swoją wiedzę na temat funkcjonowania trwałych użytków zielonych i zaczęli spisywać podejścia do gospodarowania i pojawiające się technologie.
Innym dotychczasowym osiągnięciem są dane zebrane z pięciu regionów biogeograficznych (alpejskiego, atlantyckiego, kontynentalnego, śródziemnego oraz panońskiego). Określono kilka innowacyjnych praktyk, takich jak wielogatunkowe trawniki, wirtualne ogrodzenia i technologia teledetekcji w celu optymalizacji świadczenia usług ekosystemowych. Eksperymenty, próby i demonstracje polowe przeprowadzono również w gospodarstwach komercyjnych i na platformach eksperymentalnych. Konsorcjum udało się utworzyć łącznie 23 sieci gospodarstw w 14 krajach.
Na stronie projektu SUPER-G znajdują się już 32 artykuły naukowe, co świadczy o jego bogatym dorobku i szerokim zasięgu. Konsorcjum projektu opracowało między innymi systematyczny przegląd zagrożeń na europejskich użytkach zielonych, propozycje poprawy trwałości europejskich użytków zielonych oraz systematyczny przegląd usług ekosystemowych z wykorzystaniem trwałych użytków zielonych.
Kolejne prace poświęcone są konkretnym rozwiązaniom opracowanym przez konsorcjum projektu, takim jak narzędzie do wspomagania decyzji na poziomie gospodarstwa rolnego, które ma pomóc rolnikom w lepszym gospodarowaniu trwałymi użytkami zielonymi, inne zaś dotyczą konkretnych kwestii, w tym tego, czy można wykorzystać naukę obywatelską do oszacowania roślinności na użytkach zielonych na podstawie zdjęć ze smartfonów.
Prace nad projektem SUPER-G dobiegną końca w lutym 2024 roku.
poleca:
