Ewolucja opornych bakterii

Bakteryjna antybiotykooporność stanowi istotną przeszkodę przy zwalczaniu wielu infekcji. Prowadzone są liczne badania, których zadaniem jest rozwiązanie tego problemu przez identyfikację nowych celów i syntezę nowych związków o działaniu antybiotycznym.

Równie ważne jest jednak poznanie ewolucyjnych i genetycznych czynników odpowiedzialnych za powstawanie i rozprzestrzenianie sie opornych patogenów. W tym kontekście zespół finansowanego przez UE projektu "Specificity of antibiotic resistance evolution" (SPECRESEVO) za cel postawił sobie wyjaśnienie, w jaki sposób oporność zmienia się podczas ewolucji oraz zmian środowiska.

Partnerzy projektu eksperymentalnie wyizolowali oporne bakterie przy użyciu konwencjonalnych protokołów i poddali je działaniu różnych warunków wzrostowych. Ponadto wyizolowali oni bakterie o różnej historii ekspozycji na antybiotyki i wykazali, że skutki mutacji związanych z opornością w dużej mierze zależą od środowiska i kontekstu genetycznego. Dlatego też istnieje potrzeba uprzedniego poznania tych mechanizmów zanim będziemy mogli przewidywać rozprzestrzenianie się bakterii i minimalizować ich oporność na antybiotyki.

Partnerzy zbadali także wzrost opornych bakterii pod nieobecność presji antybiotyku. Oporne bakterie nadal wykazywały większą żywotność w porównaniu z normalnymi szczepami i nie traciły swej lekooporności, co wyraźnie podkreśla potrzebę badań genetycznych w celu zidentyfikowania loci odpowiedzialnych za ten stan rzeczy. Ta konkurencyjna żywotność była charakterystyczna dla mutacji i również zależała od kontekstu genetycznego patogenu.

Prace zespołu projektu SPECRESEVO potwierdziły zasadę, że eksperymentalna ewolucja mikroorganizmów jest sprawdzoną metodą ustalania kluczowych faktów związanych z antybiotykoopornością. Całość wygenerowanych informacji rzuca nowe światło na złożony proces żywotności wywołanej przez oporność i sugeruje działania zmierzające do powstrzymania rozprzestrzeniania sie opornych bakterii. W dłuższej perspektywie czasowej może to poskutkować polepszeniem opieki zdrowotnej i zmniejszeniem związanych z nią kosztów.