Danio pręgowany i badania nad stwardnieniem rozsianym

Nasz organizm przekazuje informacje poprzez neurony. Sygnały elektryczne przesyłane są poprzez aksony neuronów, które uszczelnione są z zewnątrz otoczką mielinową. Zapewnia ona szybkie przesyłanie informacji. Mielina jest strukturą bogatą w lipidy, które pochodzą z błony komórkowej komórek glejowych.

Zaburzenie wytwarzania mieliny prowadzi do wyniszczających chorób, takich jak stwardnienie rozsiane (SM). Wprawdzie organizm jest w stanie naprawiać uszkodzenia osłonki mielinowej, w schorzeniach zwyrodnieniowych ten proces zawodzi. W związku z tym jest niezwykle ważne, aby zbadać molekularne i komórkowe mechanizmy koordynujące tworzenie mieliny w celu wyjaśnienia, w jaki sposób uszkodzenia mieliny rozwijają się do stanu chorobowego.

W tym kontekście, w ramach finansowanego przez UE projektu "Analysis of myelinated axon development in zebrafish" (ZEBRAFISH MYELIN) prowadzono badania nad tworzeniem mieliny z wykorzystaniem dania pręgowanego jako organizmu modelowego. Danio pręgowany jest idealnym modelem do badań, ponieważ jest niewielki, przezroczysty i ma krótki cykl rozwojowy. Umożliwia to naukowcom obserwowanie zdarzeń biologicznych z wysoką rozdzielczością.

Badając szereg zwierząt transgenicznych naukowcy byli w stanie manipulować procesem mielinizacji i uwidocznić uzyskane wyniki. Odkryli, że poszczególne aksony regulują wytwarzanie osłonki mielinowej przez oligodendrocyty na przestrzeni bardzo krótkiego czasu. Zespół badawczy również z powodzeniem wyjaśnił proces tworzenia się mieliny wokół aksonów komórek nerwowych oraz zidentyfikował nowe geny i cząsteczki regulatorowe procesu mielinizacji.

Wyniki projektu ZEBRAFISH MYELIN mają znaczenie kliniczne, jako że pomogą nam lepiej zrozumieć, jak dochodzi do zwyrodnienia neuronów w przebiegu SM, a w dalszej perspektywie pomogą znaleźć nowe cele molekularne leków. Model danio pręgowanego może zostać również zastosowany w farmakologicznych badaniach przesiewowych małych cząsteczek o możliwym działaniu terapeutycznym.