Odkrywanie leków dzięki toksynom zwierzęcym

Pająki, skorpiony, owady jak również niektóre zwierzęta morskie mają zdolność produkcji jadu. Biorąc pod uwagę wysoką zawartość różnych peptydów w jadach, coraz częściej rozpatruje się je jako potencjalne środki terapeutyczne. Są już komercyjnie dostępne leki łagodzące ból u pacjentów z HIV oraz krzepnięcie krwi, i w większości bazują na peptydach jadu węża i ślimaków z rodziny stożków. Obecnie przemysł farmaceutyczny inwestuje coraz więcej w leki na bazie jadu.

W celu zbadania różnorodności i farmakologii peptydów jadowych naukowcy z finansowanego przez UE projektu VENOMICS zaproponowali stworzenie największej biblioteki syntetycznych peptydów. Aby sprostać wyzwaniu zbadania części z 170 000 jadowitych zwierząt, partnerzy konsorcjum łączą badania proteomiczne jadów z badaniami transkryptomicznymi gruczołów jadowych, pozyskanych z 200 gatunków.

Generują oni wysokoprzepustowy przepływ pracy bazujący na największej kolekcji jadów i próbek tkanek badanych do tej pory. Starają się zidentyfikować wszystkie toksyny ulegające ekspresji w gruczołach jadowych i scharakteryzować dojrzewanie peptydów zachodzące w jadzie. Pozwoli to z kolei wygenerować 50000 sekwencji toksyn, z których 5000 najbardziej interesujących zostanie wyprodukowana na drodze syntezy chemicznej lub przy użyciu ekspresji rekombinacyjnej.

Walidacja tego podejścia i wyselekcjonowanych peptydów jako kandydatów na leki będzie przeprowadzona w testach funkcjonalnych i nacelowanych na receptor, związanych z patologiami wieku podeszłego.

Projekt VENOMICS otwiera nową drogę w eksploracji i wykorzystaniu jadów oraz nieograniczony rozwój unikalnych technologii, związanych z dostępnością naturalnych produktów.

Badanie jest przeprowadzane na niespotykaną do tej pory skalę, a wygenerowane biblioteki przyczynią się do wytwarzania nowych leków. Reasumując, kierunek projektu VENOMICS związany z odkrywaniem leków możne zaowocować innowacyjnymi sposobami leczenia wielu schorzeń.