Schizofrenia jest wyniszczającą chorobą psychiczną. Naukowcy finansowani przez UE opracowują biomarkery i testy prognostyczne, aby móc wcześnie identyfikować szczególnie trudne przypadki i zapewniać szybki dostęp do jedynego leku przeciwpsychotycznego, który może okazać się skuteczny.
Aż jedna trzecia chorych na schizofrenię cierpi na postać oporną na
leczenie, z czego nawet połowa nie odpowiada na żaden lek. Reszta
reaguje wyłącznie na klozapinę, będącą pierwotnym atypowym lekiem
przeciwpsychotycznym. Im wcześniej podany zostanie lek, tym lepsze
wyniki.
W ramach projektu
CRESTAR (Pharmacogenomic biomarkers as clinical decision-making tools for clozapine treatment of schizophrenia) prowadzona jest analiza danych genetycznych, epigenetycznych i epidemiologicznych dotyczących pacjentów z oporną na leczenie schizofrenią lub reakcjami niepożądanymi na leki. Ta metoda pozwoli zidentyfikować pacjentów niewrażliwych na leki przeciwpsychotyczne lub narażonych na potencjalnie śmiertelne efekty uboczne klozapiny, szczególnie niepokojące u dzieci i młodzieży. Zarejestrowano też pacjentów, którzy najprawdopodobniej nie będą reagować na żadne leki przeciwpsychotyczne.
Do tej pory naukowcy przeprowadzili genotypowanie w kierunku schizofrenii opornej na leczenie u 16 500 pacjentów leczonych klozapiną. Zintegrowana analiza danych klinicznych z całej Europy, w tym danych epidemiologicznych z Duńskiego Rejestru Narodowego, przyspieszyła odkrywanie czynników genetycznych i biomarkerów wpływających na stosowanie klozapiny przez schizofreników.
Dane zostały wykorzystane do opracowania dostępnego w sprzedaży farmakogenetycznego testu CLOZACHIP na bazie macierzy do oceny wpływu klozapiny. Naukowcy zdefiniowali właśnie algorytmy i opracowują parametry niedrogiej metody przewidywania ryzyka. Ograniczy to koszty leczenia i poprawi jakość życia pacjentów.
Badacze zdefiniowali również fenotypy schizofrenii opornej na leczenie i genotypy wśród populacji schizofreników oraz pracują nad zależnościami genetycznymi i podłożem genetycznym lekooporności tej choroby. Ta analiza ma zakończyć się w następnym i ostatnim okresie realizacji projektu.
Badacze oczekują, że w ostatniej fazie projektu będą w stanie przełożyć dane z analizy biomarkerów na zastosowania kliniczne. Opracowane na podstawie wyników badań wytyczne dotyczące stosowania i monitorowania leków przeciwpsychotycznych, zwłaszcza klozapiny, pomogą zwiększyć skuteczność leczenia i oczekiwaną długość życia chorych na oporną na leczenie schizofrenię.
Wyniki projektu CRESTAR pozwolą zmniejszyć zapotrzebowanie na hospitalizację, obniżyć koszty badań i ograniczyć obciążenie finansowe służby zdrowia przy jednoczesnym zwiększeniu bezpieczeństwa i wskaźników sukcesu badań klinicznych. Rozpowszechnianie wyników poprzez
stronę internetową projektu, warsztaty i publikacje przyczyni się również do ograniczania społecznego napiętnowania chorych.