Kognitywne starzenie się kobiet sięga zenitu w krajach z równym statusem płci

Naukowcy z Mailman School of Public Health przy Uniwersytecie Columbia przeanalizowali z perspektywy społeczno-kulturowej zależność między postawami wobec ról związanych z płcią a funkcją poznawczą kobiet i mężczyzn w bardziej zaawansowanym wieku.

Wcześniejsze badania skupiały się raczej na czynnikach społeczno-gospodarczych i rozwoju gospodarczym, które z pewnością prowadziły do braku możliwości i niskich zdolności poznawczych kobiet na przestrzeni życia. Jednak wpływ postaw wobec ról związanych z płcią na zdolności poznawcze kobiet w późniejszym okresie życia pozostawał dotychczas całkowicie niezbadany. „Te badania są pierwszą próbą rzucenia światła na ważne, aczkolwiek niedostatecznie zbadane, niekorzystne następstwa nierówności płci na zdrowie kobiet w późniejszym okresie życia” – podkreśla naukowiec i naczelny autor, dr Eric Bonsang z Uniwersytetu Paris-Dauphine i Mailman School of Public Health przy Uniwersytecie Columbia.

Naukowcy wykorzystali oceny zdolności poznawczych na podstawie ankiet wypełnionych przez 226 661 osób z 27 krajów w wieku od 50 do 93 lat, które urodziły się w latach 1920–1959. Zadania polegały między innymi na przypominaniu sobie przez badanych listy 10 słów od razu lub po upływie pewnego czasu, a inne na zareagowaniu na następujące stwierdzenie: „Kiedy brakuje miejsc pracy, mężczyźni powinni mieć większe prawo do pracy niż kobiety”.

Naukowcy chcieli znaleźć korelacje wskazujące na to, że kobiety w społeczeństwach o bardziej tradycyjnych postawach wobec ról związanych z płcią będą mieć mniejszy dostęp do możliwości edukacji i zatrudnienia, wykazując się w związku z tym niższymi zdolnościami poznawczymi w późniejszym okresie życia w porównaniu do mężczyzn w tym samym wieku.

Wyniki badań, opublikowane w czasopiśmie »Psychological Science«, faktycznie wskazały na ogromne zróżnicowanie między krajami oraz na wpływ postaw kulturowych wobec ról związanych z płcią na zdolności i wyniki poznawcze. „Pokazują, że w krajach, w których kobiety i mężczyźni mają równy status, kobiety uzyskują lepsze wyniki na testach zdolności poznawczych niż kobiety żyjące w społeczeństwach, w których nie ma równości płci. Co więcej, w krajach, w których z czasem status kobiet i mężczyzn uległ większemu wyrównaniu, zdolności poznawcze kobiet poprawiły się w porównaniu do mężczyzn” – zauważa Bonsang.

To zróżnicowanie między krajami można teraz lepiej zrozumieć, dzięki zgromadzonym danym. Przewaga kobiet pod względem zdolności poznawczych była najwyższa w Szwecji, który to kraj jest znany z przyjmowania bardziej nowoczesnych postaw wobec równości kobiet i mężczyzn w odróżnieniu od innych, bardziej tradycyjnych krajów, takich jak Ghana, w których mężczyźni radzą sobie lepiej od kobiet. „Poczynione ustalenia podkreślają zapotrzebowanie na polityki zmniejszające różnice między kobietami a mężczyznami, bo jak pokazujemy, następstwa wykraczają poza rynek pracy i nierówności w dochodach” – podkreśla Bonsang.

Niemniej jednak, jak pokazuje niedawna wrzawa, jaka podniosła się w Zjednoczonym Królestwie wokół ogromnych różnic między pensjami najlepiej zarabiających kobiet i mężczyzn w BBC, kulturowe postawy i wartości w krajach postrzeganych jako te, w których kobiety i mężczyźni cieszą się bardziej zbliżonym statusem, nadal mają trudności z zapewnieniem całkowitego parytetu płci.

Naukowcy oparli się na badaniach ankietowych: HRS (US Health and Retirement Study), SHARE (Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe), ELSA (English Longitudinal Study of Ageing) oraz SAGE (Study on Global AGEing and Adult Health) Światowej Organizacji Zdrowia. Posłużyli się także kompleksowymi danymi unijnymi na temat starzenia się, zgromadzonymi w ramach finansowanych z budżetu 7PR UE projektów SHARE-PREP, SHARE-LEAP oraz SHARE M4, których realizacja dobiegła końca odpowiednio w roku 2009, 2010 i 2014.

Więcej informacji:
strona projektu SHARE-PREP w serwisie CORDIS
strona projektu SHARE_LEAP w serwisie CORDIS
strona projektu SHARE_M4 w serwisie CORDIS