Wielki wybuch przygotowuje miejsce dla największego na świecie podglądacza nieba
Czy słyszeliście o wielkim wybuchu, który miał miejsce w czwartek, 19 czerwca, około godziny 19.00? Szczyt góry w Chile został zmieciony, aby zrobić miejsce pod największy teleskop na świecie - trafnie nazwany Ogromnie Wielkim Teleskopem Europejskim (E-ELT).
Ofiarą dekapitacji padł szczyt Cerro Armazones o wysokości 3.000 metrów
na pustyni Atakama. Sprawcą zaś było Europejskiego Obserwatorium
Południowe (ESO). Celem detonacji było usunięcie niemal miliona ton skał
i obniżenie góry o 40 metrów. Uzyskany w ten sposób płaskowyż posłuży
za bocianie gniazdo dla E-ELT.
Ogromnie Wielki Teleskop Europejski będzie jedynym teleskopem o
39-metrowej średnicy zwierciadła głównego - cztery razy większym od
największego jak dotąd zbudowanego teleskopu. W czasopiśmie "The
Guardian&" omówione zostały szczegółowo rozmiary teleskopu: "Będzie zbierać światło 15 razy szybciej od jakiegokolwiek
innego teleskopu i tworzyć obrazy o ostrości 16 razy lepszej nawet od
kosmicznego teleskopu Hubble'a". Umożliwi bezpośrednią
obserwację pobliskich planet wokół innych gwiazd. Jak informuje "euronews": "Zespół naukowy E-ELT uważa, że ma
wszelkie szanse na zaobserwowanie po raz pierwszy małych niebieskich
kropek, takich jak Ziemia - jeżeli istnieją".
Czerwcowa denotacja to zaledwie malutki kroczek w realizacji
niezmiernie ambitnego projektu na trudnym terenie, która zabierze co
najmniej dekadę. Prace inżynieryjne na Cerro Armazones, przygotowujące
miejsce pod teleskop, rozpoczęły się w marcu 2014 r. i mają potrwać 16
miesięcy. Obejmują ułożenie i utrzymanie utwardzonej drogi, budowę
platformy szczytowej i rowu serwisowego na szczyt.
Kierownik projektu z ramienia ESO, Roberto Tamai, powiedział "euronews", że nie będzie przesadą nazwać budowę
teleskopu na pustyni Atakama - jednym z najbardziej suchych i oddalonych
regionów na Ziemi - "totalnym koszmarem". Ale ESO
wiedziała w co się angażuje - ma doświadczenie w budowie teleskopów o
komicznie jednoznacznych nazwach na tej jałowej chilijskiej pustyni. W
obserwatorium ESO Paranal, również na Atakamie, znajduje się Bardzo Duży
Teleskop (VLT).
Jeżeli VLT jest dużym projektem, to E-ELT jest megaprojektem.
Pierwsze światło zaplanowano na rok 2024 kiedy to, według ESO, przyjmie
na siebie przepotężne zadanie zmierzenia się z największymi
astronomicznymi wyzwaniami naszych czasów: "Gigantyczny teleskop
ma umożliwić eksploracje całkowicie nieznanych sfer wszechświata -
będzie: największym na świecie podglądaczem nieba".
opublikowano: 2015-01-23