Istniejące systemy monitorujące odpady kosmiczne opierają się na
katalogach zawierających dane pochodzące z radarów i pasywnej
technologii optycznej. Usuwanie odpadów z niskiej orbity ziemskiej przy
pomocy naświetlania laserem wymaga precyzyjnej wiedzy na temat położenia
obiektu oraz jego trajektorii w trakcie i po modyfikacji orbity.
Aktywne systemy optyczne umożliwiają wysoce precyzyjne śledzenie odpadów mierzonych w centymetrach. Opracowanie tej technologii umożliwi usuwanie odpadów przy pomocy laserów. W ramach finansowanego ze środków UE projektu
CLEANSPACE (Small debris removal by laser illumination and complementary technologies) zbadano rolę, jaką technologia laserowa odgrywa w usuwaniu niewielkich odpadów. Zdefiniowano globalną architekturę monitorowania, identyfikacji i śledzenia, która będzie wykorzystywana z naziemnym systemem ochrony laserowej.
Naukowcy zdefiniowali plany technologiczne systemu laserowego usuwającego odpady z orbity — głównej części koncepcji usuwania odpadów. Ogólna zasada działania lasera polega na lekkim popchnięciu odpadu kosmicznego w wyniku ablacji powierzchniowej. Dzięki temu odpad zmieni swój kierunek lotu, uniknie kolizji oraz jednocześnie rozpocznie proces ponownego wejścia do atmosfery (deorbitację).
W ramach projektu CLEANSPACE wprowadzono innowacyjne koncepcje w zakresie techniki. Badacze zanalizowali interakcję między laserem a materią w próżni oraz zademonstrowali spójne sprzężenie wiązek lasera średniej mocy. Dodatkowo wykazali użyteczność technologii ceramicznej do wytwarzania próbek dużego rozmiaru o złożonym kształcie i z repartycją luminescencyjnej domieszki półprzewodnika.
Zaproponowano utworzenie międzynarodowej organizacji mającej na celu zapewnienie trwałego międzynarodowego wsparcia i bezkonfliktowego procesu usuwania odpadów. Opracowano narzędzia do symulacji, aby umożliwić przewidywanie zmian w trajektorii pojedynczego okrążenia.
W ramach projektu przeprowadzono cztery eksperymenty. Pierwszy z nich polegał na próbnym śledzeniu odpadu, drugi miał na celu wykazanie siły napędowej ablacji laserowej, trzeci wykorzystywał laser o cienkim dysku, a w ostatni zademonstrował spójne sprzężenie dziewięciu laserów.
Plan projektu CLEANSPACE przewidujący opracowanie systemu usuwania odpadów kosmicznych przy pomocy lasera powinien pomóc w ochronie zasobów kosmicznych UE przed kolizjami. W dłuższej perspektywie projekt umożliwi kontynuowanie misji kosmicznych, które wkrótce stałyby się niemożliwe z powodu wzrastającej ilości odpadów.