Przygotowanie maleńkich satelitów do wielkich wyzwań naukowych

W ostatnich dziesięcioleciach Europa dowiodła, że ma ogromny potencjał w zakresie tworzenia systemów obserwacji Ziemi (EO) i operowania nimi. Dzięki wieloletnim sukcesom w dziedzinie monitorowania naszej planety z kosmosu powstała nowa możliwość połączenia postępów w technologii nanosatelitarnej z realizacją polityki UE w sprawie przestrzeni kosmicznej.

Obecnie stosowany jest Copernicus, europejski strategiczny system monitoringu. Konstelacja satelitów EO i czujników in situ pobiera wiarygodne dane, które pozwalają zrozumieć, jak zmienia się nasza planeta i jej klimat. Informacje te pomagają także zrozumieć rolę, jaką w zmianach tych odgrywa działalność człowieka.

Celem projektu NANOSAT (Utilizing the potential of nanosatellites for the implementation of European space policy and space innovation), finansowanego przez UE, było zademonstrowanie możliwości nanosatelitów i stworzenie kompleksowej bazy danych wszystkich aktorów. Choć nanosatelity są maleńkie, mogą wspomagać wiele funkcji wykonywanych obecnie przez znacznie droższe duże systemy kosmiczne.

Co ważniejsze, nanosatelity mogą pełnić innowacyjne usługi, uzupełniające usługi systemu Copernicus, dotyczące aspektów środowiskowych i bezpieczeństwa. Aby osiągnąć swój cel i uzyskać pożądany efekt, projekt zrzeszył wszystkich ważnych aktorów w europejskiej branży nanosatelitarnej: Obserwatorium w Tartu , Uniwersytet w Aalborgu, OHB System AG oraz NANOSPACE, a także organizację koordynującą Invent Baltics OÜ.

Podczas kilku warsztatów zorganizowanych w ramach projektu NANOSAT, zaprezentowano dotychczasowe i innowacyjne zastosowania satelitów o rozmiarach nie przekraczających 40 cm i o masie zaledwie 1 kg. Dodatkowo odkrycia projektu zaprezentowano podczas wybranych konferencji międzynarodowych dotyczących badań i innowacji w dziedzinie kosmosu. Sprawozdania z warsztatów i inne tematyczne dokumenty można znaleźć w archiwum dokumentów na stronie internetowej projektu.

Przede wszystkim historie sukcesu posłużyły do identyfikacji możliwości, jakie otwierają się przed miniaturowymi misjami kosmicznymi, a które wniosą wkład w EO, a także kształcenie. Ponadto ukazano następującą przemianę z satelitów edukacyjnych CubeSats na te wykorzystywane w prawdziwych misjach kosmicznych, motywując do wynalazków i postępów w dziedzinie inżynierii.

Na zakończenie, europejska społeczność zaangażowana w stosowanie nanosatelitów została poproszona o udostępnienie opinii zwrotnej za pośrednictwem ankiety internetowej, dzięki której partnerzy projektu NANOSAT mogli lepiej zrozumieć obecny poziom technologii. Wraz z ewentualnymi przeszkodami na drodze do tworzenia projektów nanosatelitarnych, odkrycia te umożliwiły opracowanie projektów potwierdzających słuszność koncepcji misji.

Nanosatelity okazały się zdolne wesprzeć rozwój kolejnych udoskonalonych systemów i misji satelitarnych. Gdy technologia NANOSAT przekroczy etap demonstracji potwierdzających słuszność koncepcji, włączenie nanosatelitów do europejskiego programu Copernicus powinno być możliwe.

Warto nadmienić, że jednym z głównych rezultatów projektu było zaprezentowanie największej na świecie, obszernej i nieustannie aktualizowanej internetowej bazy danych nanosatelitarnych, która jest dostępna na stronie internetowej projektu.