Wyznaczanie trendów w nauce: Czy ośmiornice pochodzą z kosmosu?

Przyznaj to. Jeżeli to czytasz, musisz być zaintrygowany, prawda? Ale to dopiero początek. Co powiesz na zamrożone jaja ośmiornicy, które przybyły na meteorze na Ziemię 540 milionów lat temu?

W artykule opublikowanym w czasopiśmie „Progress in Biophysics and Molecular Biology” przyjrzano się początkom życia na naszej planecie. Zespół liczący 33 naukowców zbadał kilka teorii. Najbardziej wyróżnia się ta mówiąca, że głowonogi, tj. kalmary, ośmiornice i mątwy, mogą pochodzić spoza Ziemi.

Ośmiornice i ich kosmiczne DNA

„Ostatnio sekwencjonowanie genów i transkryptomów głowonogów przyniosło prawdopodobne dowody na rolę wirusów pochodzenia pozaziemskiego w kształtowaniu ewolucji ziemskiej”, wyjaśniają badania. „Genom ośmiornicy wykazuje zdumiewający poziom złożoności – zawiera o 33 000 genów kodujących białka więcej niż Homo sapiens”.

A oto gwóźdź programu: „Geny prowadzące od konsensusowej sekwencji genów łodzików [...] przez mątwy [...] i kalmary [...] do ośmiornicy [...] trudno znaleźć w jakiejkolwiek wcześniejszej formie życia – można zatem powiedzieć, że wydają się one zapożyczone z dalekiej »przyszłości« w kategoriach ewolucji ziemskiej lub, bardziej realistycznie, pochodzą z kosmosu”.

Istnieje zatem możliwość, że współczesne ośmiornice są potomkami istot przybyłych na Ziemię zamrożonych w lodowatej komecie. Dlaczego właśnie ośmiornica? „Jej duży mózg i wyrafinowany układ nerwowy, oczy przypominające aparaty fotograficzne, elastyczne ciała, natychmiastowe maskowanie poprzez możliwość zmiany koloru i kształtu to tylko niektóre z uderzających cech, które pojawiają się nagle na ewolucyjnej arenie”. Ta ziemska ewolucja nastąpiła dzięki „zamrożonym jajom kałamarnic lub ośmiornic”, które rozbiły się w oceanie na kometach „kilkaset milionów lat temu”.

Badacze proponują też inne wyjaśnienie. Pozaziemskie wirusy zainfekowały populację wczesnych kałamarnic, powodując ich szybkie wyewoluowanie w znane nam obecnie ośmiornice.

Ośmiornice z kosmosu? Nie tak szybko

Nie może dziwić, że naukowcy szybko podważyli te twierdzenia. „Wczesna biologia jest niewątpliwie fascynująca – ale uważam, że to badanie przynosi efekt przeciwny do zamierzonego”, powiedział Ken Stedman, amerykański wirusolog i profesor biologii na Uniwersytecie Stanu Portland, serwisowi internetowemu „Live Science”. „Wiele z twierdzeń zawartych w tym artykule ma charakter więcej niż spekulatywny i nawet nie odnosi się do piśmiennictwa”.

Inni uczeni nie byli tak taktowni przy opisywaniu tego badania. Karin Mölling, wirusolog z Instytutu Genetyki Molekularnej Maxa Plancka w Niemczech, w swoim komentarzu opublikowanym w tym samym czasopiśmie stwierdziła, że ustaleń tych „nie sposób traktować poważnie”.

Można śmiało powiedzieć, że nie jest to ostatni przypadek, kiedy środowisko naukowe wskrzesza teorię, zgodnie z którą życie pochodzi z odległych światów i dało początek niektórym lub wszystkim formom życia na Ziemi. Kiedy trzy tuziny naukowców z uniwersytetów i instytutów na całym świecie postanawia rozwinąć te tezy i przyciąga uwagę światowych mediów – czy nie warto się nad tym chociaż zastanowić?