Wyznaczanie trendów w nauce: Wydmy na Plutonie? Karłowata planeta może być bardziej podobna do Ziemi, niż sądziliśmy

W 2015 r. sonda NASA New Horizons przeleciała obok Plutona i wykonała zdjęcia jego aktywnej powierzchni. Środowisko naukowe sądziło, że atmosfera Plutona niekoniecznie jest na tyle gęsta, by sprzyjać powstawaniu wydm. To, że jest inaczej, okazało się, gdy Jani Radebaugh, profesor nadzwyczajny nauk geologicznych na Uniwersytecie Brighama Younga w Stanach Zjednoczonych, postanowiła dokładniej przyjrzeć się tym zdjęciom.

Niespodzianka! Na Plutonie są wydmy

Radebaugh, z pomocą zespołu badaczy planet, fizyków i geografów, przeanalizowała zdjęcia wykonane podczas przelotu sondy. Następnie uczeni przeprowadzili modelowanie numeryczne i spektralne oraz analizę przestrzenną. Szczegółowa analiza powierzchni Plutona została przedstawiona w czasopiśmie „Science”. Badacze nie spodziewali się znaleźć na Plutonie wydm, biorąc pod uwagę jego bardzo rzadką atmosferę.

Wyniki badania pokazują jednak, że na planecie znajduje się rozległy system wydm. Tajemnicze formacje wyglądają jak wydmy piaszczyste. W rzeczywistości składają się one najprawdopodobniej z lodu metanowego z pobliskich gór. Odkrycie to stanowiło pewną niespodziankę. Naukowcy myśleli, że wiatry na Plutonie mogą nie być wystarczająco silne, aby ukształtować tak imponujące hałdy piasku.

„Przyglądałam się górnemu rogowi lodowca, tuż obok gór, i zobaczyłam długie, proste, regularne grzbiety”, powiedziała Radebaugh w opublikowanym w Internecie oświadczeniu. „Gdy przyjrzałam im się bliżej, pomyślałam, że to są wydmy. Nie mam wątpliwości, że to są wydmy”. Wydmy rozciągają się na obszarze o szerokości niecałych 80 km.

Bardziej podobny do Ziemi, niż nam się wydawało?

Wydaje się, że Pluton ma pewne cechy, które przypominają naszą planetę. „Mimo że Pluton znajduje się 30 razy dalej od Słońca niż Ziemia, okazuje się, że posiada on cechy podobne do Ziemi”, zauważa Radebaugh. „Skupiamy się na tym, co jest blisko nas, ale w odległych zakątkach Układu Słonecznego także można znaleźć bogactwo informacji”.

„Wiedzieliśmy, że na każdym obiekcie w Układzie Słonecznym posiadającym atmosferę i twardą skalistą powierzchnię występują wydmy, ale nie wiedzieliśmy, co znajdziemy na Plutonie”, dodaje Matt Telfer, główny autor badania i wykładowca geografii fizycznej na Uniwersytecie w Plymouth w Zjednoczonym Królestwie. „Okazuje się, że choć tamtejsza atmosfera jest tak rzadka, a temperatura powierzchni wynosi około minus 230 stopni Celsjusza, to wydmy i tak powstają. … To kolejny element układanki, który pozwala nam lepiej poznać ten zróżnicowany i odległy obiekt”.

Szczegółowa analiza powierzchni wskazuje na występowanie gór, lodowców i ruchomego lodu. Istnieją dowody na to, że atmosfera Plutona kształtuje powierzchnię planety podobnie jak na Ziemi. Wydmy powstały prawdopodobnie w ciągu mniej więcej ostatnich 500 000 lat.

W swojej wypowiedzi dla „BBC” Telfer tłumaczy, że wyniki badań rzucają nowe światło na Plutona i zmieniają sposób postrzegania tej planety karłowatej: „To naprawdę ekscytujące, że możemy spojrzeć na ten świat i dostrzec, że nie jest to tylko zamarznięta lodowa kula na zewnętrznych obrzeżach Układu Słonecznego, ale naprawdę dynamiczny świat, który wciąż się zmienia i kształtuje”.

Zespół planuje teraz przeprowadzić symulacje komputerowe, aby móc dowiedzieć się więcej i dokładniej zrozumieć, w jaki sposób zostały uformowane wydmy.