Rozwój procesu nauczania u zwierząt

Proces nauczania zaobserwowano wśród wielu gatunków zwierząt, jednak pociąga on ze sobą koszty, które są źródłem pytań o przebieg ewolucji ich zachowań. Porównanie przypadków nauczania występujących w naturze pomaga w udzieleniu odpowiedzi na to pytanie i określa minimalne kryteria dla bardziej zaawansowanych zachowań.

Finansowany ze środków UE projekt "Efficiency and regulation of teaching under environmental constaints" (TEACHING IN ANTS) zbadał zachowania związane z nauczaniem występujące u gatunku mrówki wykorzystującej bieg tandemowy, Temnothorax albipennis. Badanie to zakwestionowało wpływ wewnętrznego i zewnętrznego środowiska kolonii na stopień i sukces nauczania. Innym zagadnieniem było to, czy nauczanie ewoluowało zgodnie z prostymi regułami. Projekt był realizowany od stycznia 2012 r. do stycznia 2014 r.

Nauczanie u mrówek polega na biegu tandemowym, podczas którego dwie mrówki z gatunku T. albipennis udają się na poszukiwania, wędrując jedna obok drugiej i wymieniając znaczne ilości informacji. Badanie to zakwalifikowało czas przeznaczony na bieg tandemowy w zależności od szeregu zmiennych środowiskowych i wewnętrznych. Metoda ta może być zastosowana w odniesieniu do innych grup zwierząt i wykorzystuje ona zrozumienie skuteczności nauczania.

Członkowie projektu odkryli, że nauczanie w dużym stopniu zależy od wewnętrznego stanu głodu poszczególnych osobników oraz całych ich grup. Wzrost współczynnika głodu wpływa na współczynniki poszukiwanych i przekazywanych informacji. To raczej poziom wygłodzenia, nie zaś okres pozbawienia pokarmu wyjaśnia nieścisłości występujące w poprzednich badaniach poświęconych kosztom/korzyściom związanym z nauczaniem.

Indywidualny poziom wygłodzenia był również kluczowym czynnikiem wpływającym na częstotliwość nauczania o lokalizacji nowego gniazda. Wygłodzenie może wpływać na jakość nauczania, co z kolei wpływa na wybór dobrych lokalizacji dla gniazda. Z tego powodu badanie to doprowadziło do wniosku, że nauczanie odgrywa istotną rolę w grupowym podejmowaniu decyzji.

Przeprowadzone badania udokumentowały kilka innych niuansów dotyczących zachowań związanych z nauczaniem i ich związku z dokładnością informacji oraz adaptacyjnym znaczeniem rozpoznania terenu. Zespół opracował model matematyczny służący do wyjaśniania ewolucji nauczania na podstawie incydentalnych zachowań zaobserwowanych w przeszłości.

Projekt TEACHING IN ANTS zapewnił znaczący wkład w debaty dotyczące tego, czy nauczanie typowe dla człowieka występuje również wśród innych zwierząt. Przeprowadzone prace dostarczyły nowych informacji o ewolucji nauczania i jego implikacjach dla ewolucji procesu podejmowania decyzji adaptacyjnych.