Siedliska służące gruntom rolnym

Półnaturalne siedliska na gruntach rolnych są dla otoczenia źródłem najważniejszych zapylaczy i naturalnych wrogów szkodliwych owadów, zapobiegają erozji gleby i przynoszą korzyści społeczno-ekonomiczne. Zbiorczo te czynniki wpływające na produktywność rolnictwa oraz ochronę środowiska nazywane są usługami ekosystemowymi (ES).

Na gruntach rolniczych znajduje się wiele różnych siedlisk, ale bioróżnorodność, którą wspierają, oraz ich wkład w ES nie są dokładnie poznane. Finansowany ze środków UE projekt QUESSA (Quantification of ecological services for sustainable agriculture) ma na celu przeprowadzenie dokładnego modelowania ES dostarczanych przez różne półnaturalne siedliska, aby umożliwić rolnikom i prawodawcom ich optymalne wykorzystanie.

W ramach projektu QUESSA badane są cechy, rozmiar i wzorce przestrzenne roślinności w najważniejszych siedliskach znajdujących się w różnych systemach upraw, gruntach o różnej intensywności uprawy oraz różnych strefach klimatycznych. Pomiary dostarczonych ES, wykonywane w ramach 16 badań, zostaną wykorzystane do obliczenia poziomów ES oraz zgromadzenia danych do modeli przedstawiających wady i zalety dostarczania ES przez różne siedliska.

Każde ze studiów będzie dotyczyło głównych ES potrzebnych lokalnie istotnym systemom upraw. W tym celu uczeni zmapowali układ krajobrazu oraz opracowali szablony do pomiaru takich aspektów, jak wpływ owadów zapylających i występowania naturalnych wrogów na wydajność upraw.

Dotychczas zgromadzono szczegółowe dane dotyczące składu roślinności, struktury siedlisk dla każdego rodzaju półnaturalnego siedliska oraz wspieranych przez nie organów dostarczających usług ekosystemowych. Uczeni ocenią te siedliska, aby przewidzieć ich wkład w ES, w szczególności pod względem zwalczania szkodników, zapylania, erozji gleby i korzyści społeczno-ekonomicznych.

Przewidywania potwierdzono poprzez porównanie z rzeczywistymi poziomami ES dostarczanych przez każde z siedlisk, a system ocen zostanie zaadaptowany pod kątem zastosowania w modelowaniu. Modele te umożliwią badanie złożonych interakcji między różnymi rodzajami systemów uprawy, półnaturalnymi siedliskami oraz dostarczaniem ES w różnych skalach krajobrazowych.

Wyniki projektu QUESSA posłużą do opracowania wytycznych dla rolników, dotyczących sposobów optymalnego wykorzystywania ES dostarczanych przez półnaturalne siedliska na terenie i w pobliżu gospodarstw rolnych. Opracowany w projekcie model zostanie udostępniony jako narzędzie internetowe, pomagające doradcom i prawodawcom w optymalizacji strategii zarządzania półnaturalnymi siedliskami.