Rola mózgu w odżywianiu

Problemy zdrowotne wynikające ze złego odżywiania stanowią duże obciążenie społeczno-gospodarcze. Zwiększeniu skali problemu sprzyjają często niskie ceny żywności wysokokalorycznej i wygoda jej przygotowania. Zrozumienie czynników, jakie wpływają na podejmowane przez nas decyzje dotyczące żywności, jest koniecznym warunkiem znalezienia rozwiązań i przekształcenia polityk w tym kontekście.

W tym celu dziewięć zespołów badawczych z sześciu krajów połączyło siły w ramach projektu NUDGE-IT (The neurobiology of decision-making in eating - Innovative tools). W skład multidyscyplinarnego konsorcjum wchodzą eksperci w dziedzinie neurobiologii, psychologii eksperymentalnej, czynnościowego obrazowania mózgu, ekonomiki behawioralnej, modelowania obliczeniowego i polityki ds. zdrowia.

Wyznaczniki wyborów żywnościowych obejmują: doświadczenia we wczesnych latach życia, czynniki dziedziczne, stres i styl życia, otoczenie, nawyki i impulsywność, a także emocje. Zrozumienie ich wpływu i stworzenie odpowiednich modeli będzie pomocne w kształtowaniu polityki w oparciu o dowody naukowe na rzecz promowania zdrowego odżywiania.

Obecnie projekt jest w pierwszej fazie, jednak dokonano już przełomowych postępów. Modele translacyjne pomagają badaczom określać wybory żywnościowe we wczesnych latach życia oraz sposób, w jaki wpływają one na szlaki kontrolowania apetytu w mózgu. Obecnie prowadzone są testy na szczurach, a także trwa rekrutacja wśród osób o niskich dochodach do badań na ludziach dotyczących wpływu we wczesnych latach życia.

Badacze przeprowadzili obrazowanie mózgów osób zaangażowanych w czynności związane z pożywieniem. Wybory żywności były powiązane z określonymi obszarami mózgu, sugerując, że zmiany mogłyby zaowocować modyfikacjami zachowań prowadzących do otyłości.

Początkowo badania na ludziach ukazały sieci czynnościowe w podobszarach mózgu, które są zaangażowane w kontrolę apetytu. Do ważnych odkryć należy wpływ planowania przed posiłkiem, zapamiętanej wielkości porcji oraz rozmaitości pożywienia na regulację przyjmowanej żywności.

Projekt NUDGE-IT pracuje nad narzędziami psychofizycznymi i modelami obliczeniowymi, które będą reprezentowały podejmowanie decyzji żywieniowych i zarządzanie bilansem energetycznym ciała.

Poza stroną internetową, zespół projektu NUDGE-IT zamierza rozpowszechnić wyniki badań poprzez interakcję z opinią publiczną i interesariuszami za pośrednictwem wydarzeń, takich jak Festiwal Neurobiologii organizowany przez Brytyjskie Stowarzyszenie Neurobiologii.

Powstanie otwarty kurs internetowy NUDGE-IT dotyczący czynników powodujących otyłość, skierowany głównie do grup specjalistów z branży żywności i żywienia. To powinno podnieść świadomość opinii publicznej oraz wpłynąć na zmiany w polityce dotyczącej zdrowia publicznego. Wyniki projektu powinny zatem przyczynić się do promowania zdrowych nawyków żywieniowych i poprawić ogólny stan zdrowia ludności.