Światowa Organizacja Zdrowia uznaje leiszmaniozę za jedno z najpoważniejszych schorzeń, zaliczanych do tzw. „chorób zaniedbywanych”. Jest ona również poważnym problemem w dziedzinie zdrowia publicznego i weterynarii, który dotyka zarówno kraje rozwijające się, jak i Europę. Zwalczanie zaniedbywanych chorób zakaźnych jest jednym z głównych celów polityki rozwoju UE. Aktualny postęp technologiczny i epidemiologiczny uwydatnia potrzebę opracowania programów szkoleniowych mających na celu tworzenie nowych narzędzi i strategii zwalczania leiszmaniozy.
Aby rozwiązać ten problem, w ramach finansowanego ze środków UE projektu EUROLEISH-NET realizowany jest europejski program szkoleń na poziomie doktoranckim, koncentrujący się na opracowywaniu i stosowaniu metod zwalczania leiszmaniozy. Kilka instytucji akademickich i pozaakademickich z Europy i innych regionów świata gości 15 doktorantów, dając im możliwość poszerzenia wiedzy i odbycia szkoleń z różnorodnych dziedzin, od parazytologii po nauki molekularne, genetykę, epidemiologię i interwencje strategiczne. Prowadzone badania dotyczą odkrywania leków, lekooporności, diagnostyki i opracowywania szczepionek, genetyki populacji, zwalczania wektorów oraz zintegrowanych programów kontrolnych.
Psy zakażone Leishmania infantum, pasożytem przenoszonym przez muchę piaskową Phlebotomus perniciosus (P. perniciosus), mogą potencjalnie przenosić leiszmaniozę na ludzi. Szacuje się, że w Europie Południowej zarażonych jest ponad 2,5 miliona psów, a infekcja jest trudna do wyleczenia. Środki kontrolne często ukierunkowane są na populacje much piaskowych. Szczególnie przydatne w laboratoriach są dostępne obecnie testy immunoenzymatyczne (ELISA) na obecność białka śliny P. perniciosus. Inaczej sytuacja ma się natomiast w przypadku badań prowadzonych w terenie.
Skuteczne narzędzie do szybkich badań przesiewowych psów pod kątem narażenia na ugryzienia przez muchę piaskową
Jak podano w opublikowanym niedawno
komunikacie prasowym, naukowcy opracowali test immunochromatograficzny (ICT), pozwalający na szybkie wykrywanie obecności P. perniciosus u psów. „Test ICT wykrywa te same przeciwciała przeciwko białku ślinowemu muchy – SP03B – co istniejący test ELISA. W celu optymalizacji testu zespół wykorzystał 53 laboratoryjne beagle, które zostały wystawione na działanie 200 much piaskowych P. perniciosus lub nie zostały wystawione na ich działanie”.
Uczeni porównali ICT z dwoma istniejącymi testami ELISA. Wyniki wykazały „prawie 100% zgodność, a test ICT okazał się mieć czułość na poziomie 100% oraz specyficzność 86,79%”. Podniesienie granicy detekcji testu spowodowałoby osiągnięcie specyficzności na poziomie 96,23%, bez zmiany czułości”.
„Test jest łatwy w użyciu i nie wymaga obsługi przez wykwalifikowany personel ani stosowania specjalistycznego sprzętu”, mówią naukowcy. „W celu potwierdzenia dokładności wykrywania w terenie i możliwości zastosowania testu wymagana jest dalsza ocena populacji psów narażonych na różne częstotliwości ugryzień much piaskowych oraz walidacja testu przy użyciu krwi pełnej psów”.
W czasopiśmie
„PLOS Neglected Tropical Diseases” badacze tłumaczą: „Opracowaliśmy prosty i szybki test ICT oparty na białku ślinowym P. perniciosus rSP03B. Może on zastępować standardowy test ELISA stosowany we wcześniejszych badaniach”. Uczeni podsumowują znaczenie tych ustaleń w następujący sposób: „Nasz test rSP03B okazał się bardzo czuły i swoisty w wykrywaniu przeciwciał (IgG) przeciwko ślinie P. perniciosus. W przyszłości będzie mógł być stosowany podczas szeroko zakrojonych badań epidemiologicznych nad leiszmaniozą u psów w regionie Morza Śródziemnego w celu oceny skuteczności programów zwalczania wektorów”.
Aktualnie realizowany projekt EUROLEISH-NET (Control of leishmaniasis, from bench to bedside and community) umożliwi przeszkolenie kolejnej generacji czołowych naukowców w zakresie leiszmaniozy, dając im sposobność zdobycia umiejętności przydatnych na szerokiej arenie międzynarodowej.
Więcej informacji:
strona projektu EUROLEISH-NET