Przetwarzanie spójników
Zrozumienie, w jaki sposób ludzie uczą się języków, pozwala lepiej poznać nasz mózg. W ramach projektu finansowanego ze środków UE badano, w jaki sposób dzieci i dorośli rozumieją spójniki.
Spójniki łączą ze sobą dwa zdania w zdanie złożone. Ich przykładami są
"więc" i "ponieważ". W każdym języku istnieje co najmniej jeden spójnik,
który może pełnić różne funkcje, na przykład wskazywać na zależność
przyczynowo-skutkową lub tworzyć relację między dwoma zdarzeniami.
W projekcie "Discourse connectives and the mind: A cross-linguistic
analysis of processing and acquisition" (DISCOM) badano różnice
poznawcze dotyczące przetwarzania przez ludzi spójników w rodzimym oraz
obcym języku.
W pierwszej części badania analizowano, w jaki sposób dzieci
przetwarzają spójniki. Dzieci uczyły się jednocześnie języka
niderlandzkiego i francuskiego. W języku niderlandzkim zależność
przyczynowo-skutkowa wyrażana jest przez dwa spójniki, a po francusku
tylko przez jeden. Pomimo tych różnic, dzieci wykazywały podobną
zdolność do rozumienia obiektywnych i subiektywnych relacji
przyczynowo-skutkowych, co wskazuje, że rozwój poznawczy może nadawać
tempo rozumieniu języka.
W drugiej części badania porównano przetwarzanie spójników w tekście
przez osoby dorosłe i dzieci. W tym przypadku dorośli rozumieli tekst
dużo lepiej niż dzieci, co może oznaczać, że przetwarzanie subtelnych
sygnałów niesionych przez spójniki może pojawiać się na późniejszym
etapie rozwoju. W odniesieniu do osób autystycznych, ustalenia te mogą
sugerować, że niektóre występujące u nich trudności komunikacyjne mogą
być powiązane ze strukturą języka.
W ostatnim z eksperymentów nierodzimych użytkowników języka
niderlandzkiego i francuskiego poproszono o wykonanie zadania związanego
z czytaniem. Wyniki pokazały, że nierodzimi użytkownicy słabiej
rozumieli gramatykę, ale niemal równie dobrze jak użytkownicy rodzimi
radzili sobie z rozumieniem znaczenia spójników. Choć zrozumienie
znaczenia tekstu może być trudniejsze, gdy brakuje dosłownego
tłumaczenia danego spójnika, procesy poznawcze umożliwiają dobre
zorientowanie się znaczeniu wypowiedzi.
Ustalenia te dostarczają nowych informacji na temat sposobu uczenia
się i przetwarzania języków obcych przez ludzi, a tym samym mogą
posłużyć do zmodyfikowania metod nauczania. Ponadto mogą znaleźć
zastosowanie w leczeniu takich schorzeń, jak autyzm, który wiąże się
między innymi z zaburzeniami komunikacyjnymi.
opublikowano: 2015-02-03