Ochrona europejskich skarbów znajdujących się pod wodą

W ramach finansowanego przez UE projektu SASMAP powstają narzędzia i technologie do lokalizowania i mapowania podwodnych punktów archeologicznych i ich potencjału konserwacyjnego. W skład konsorcjum wchodzą małe i średnie przedsiębiorstwa doświadczone w tworzeniu morskich instrumentów geofizycznych, sprzętu do pomiarów biogeochemicznych i ręcznych urządzeń do nurkowania.


Nowe narzędzia i technologie stworzone w projekcie SASMAP mają za zadanie usprawnienie zarówno prac wykopaliskowych, jak i wydobycia delikatnych materiałów organicznych nie nadających się do konserwacji in situ. Konsorcjum opracowuje także nowe sposoby na stabilizację lokalizacji i monitorowanie efektywności, w tym ocenę wpływu, jaki materiały stabilizacyjne mają na środowisko. Te nowe narzędzia i metody zostaną przetestowane w płytkich akwenach w Danii, Holandii, we Włoszech i w Grecji.


Narzędzia wykorzystane przez konsorcjum SASMAP obejmują od skanowania satelitarnego potencjalnych lokalizacji po szczegółowe wielowiązkowe i płytkie badania sejsmiczne zidentyfikowanych celów. Dane uzyskane na podstawie tych badań nieniszczących zostaną wprowadzone do serwisu informacji geograficznej w celu zlokalizowania punktów archeologicznych i obszarów zagrożonych naturalną erozją.


Parametry biogeochemiczne przybrzeżnych osadów morskich będą monitorowane za pomocą nowatorskich urządzeń rejestracji danych morskich. Pomiary związane z degradacją archeologicznych materiałów organicznych w środowisku morskim posłużą do oceny potencjału konserwacyjnego osadów.


Naukowcy pracują także nad urządzeniami ręcznymi dla nurków służącymi do pobierania próbek rdzeni osadowych z lokalizacji archeologicznych. Trwają także prace nad narzędziami do oceny stanu namokniętego drewna archeologicznego. Ponadto partnerzy projektu tworzą także innowacyjne techniki wydobywania złożonych namokniętych artefaktów organicznych w stanie silnego rozkładu.


Powstały maty sztucznej trawy morskiej pozwalające stabilizować miejsca wydobycia in situ. Maty te przetestowano w Danii, we Włoszech i w Holandii. Naukowcy monitorują obecnie ich skuteczność i wpływ środowiska morskiego na tworzywa sztuczne zawarte w matach.


Projekt SASMAP przyniesie korzyści procesom zarządzania podmorskim dziedzictwem kulturowym w Europie i na świecie. Dokona tego, udostępniając cenne narzędzia służące do planowania działań konserwacyjnych w podwodnych lokalizacjach archeologicznych, obejmujących także ich zawartość. Dzięki nim państwa będą mogły zachować zgodność z konwencją maltańską z 1992 r. i konwencją UNESCO o ochronie podwodnego dziedzictwa kulturowego z 2001 r.