Wpływ nowego zarządzania publicznego

NPM to wprowadzona pod koniec lat 80. koncepcja administrowania mająca zwiększać efektywność poprzez prywatyzację, zmniejszanie skali i otwartość na wpływ sektora prywatnego. Podejście NPM niewątpliwie wywarło znaczny wpływ na kraje europejskie, ale dotąd nie ustalono jednoznacznie, czy zmiany były pozytywne dla społeczeństwa.

Finansowany ze środków UE projekt "Coordinating for cohesion in the public sector of the future" (COCOPS) podjął się udzielenia odpowiedzi na to pytanie. Celem projektu było dokonanie oceny wpływu reform NPM w krajach europejskich w zakresie zarządzania publicznego, usług publicznych i spójności społecznej. Wśród 10 celów projektu uwzględniono ocenę innowacyjnych praktyk koordynacji i reintegracji oraz określanie przyszłych trendów w sektorze publicznym. Prace projektu COCOPS były prowadzone od wczesnego 2011 r. do połowy 2014 r.

Badacze rozpoczęli od stworzenia bazy danych zapewniającej łatwy dostęp do ponad 500 dokumentów umożliwiających ocenę wpływu reform związanych z NPM na kraje europejskie. Stwierdzono, że istnieje niewiele wiarygodnych badań na ten temat. Analizę dodatkowo utrudniają znaczne zmiany w wydatkach publicznych różnych krajów od końca lat 80., gdyż ewentualne stwierdzone efekty mogą wynikać z ograniczania kosztów, a nie wpływu NPM.

W toku projektu badano opinie osób zajmujących ważne stanowiska publiczne i zwykłych obywateli. Stworzona w ten sposób ankieta zawiera około 10 000 odpowiedzi, przez co stanowi jedno z najobszerniejszych źródeł danych na badany temat. Dostępność tego zasobu umożliwiła porównanie poglądów starszej kadry kierowniczej przedsiębiorstw z sektora publicznego w 20 krajach na różnorodne tematy związane z NPM.

Badacze zajęli się trzema wyzwaniami dla sektora publicznego: potrzebą koordynacji w ramach sektora, kryzysem gospodarczym i wpływem usług publicznych na spójność społeczną. Projekt COCOPS zajął się też innowacyjnymi rozwiązaniami tworzonymi w sektorze publicznym dla potrzeb przekrojowych kwestii politycznych oraz zagadnieniami koordynacji między sektorem publicznym i prywatnym. Prace pozwoliły pokazać wpływ cięć na sektor administracji publicznej oraz znaczenie różnego rodzaju reform dla spójności społecznej, równości i napięć wewnątrz grup społecznych.

Przeprowadzono też rozszerzone badania poglądów osób zainteresowanych na najważniejsze ich zdaniem problemy. Respondenci okazali się zgodni co do kluczowych trendów w ostatnich pięciu latach. Największą poprawę odnotowano w zakresie efektywności kosztowej, przejrzystości i jakości usług. Z kolei pogorszenie sytuacji odnotowano przede wszystkim w obszarach zaufania obywateli do władzy, atrakcyjności administracji publicznej jako pracodawcy i spójności społecznej.

W toku COCOPS stworzono obszerną bazę wiedzy na temat poglądów różnych zainteresowanych stron na reformy NPM. Prace projektu pobudziły też debatę na badany temat, wspomagając reformy sektora publicznego.