Upalne lato dało się we znaki ludziom na całym świecie ze względu na rekordowo wysokie temperatury. Pytamy naszego specjalistę, Markusa Donata, czy zjawisko to ma jakiś limit.
Lato 2022 roku w Europie zapamiętamy przez obrazy suszy i pożarów wywołanych falami upałów, także na obszarach, na których takie ekstremalne zjawiska pogodowe nigdy wcześniej nie występowały. W momencie powstawania tego artykułu w Europie odnotowano już ponad 12 000 nadmiarowych zgonów.
Wygląda jednak na to, że częstotliwość tego zjawiska będzie się nasilać, co rodzi obawy dotyczące tego, czy ludzie i infrastruktura sprostają temu wyzwaniu.
„Obserwacje pogody dostarczają niezbitych dowodów na to, że fale upałów występują coraz częściej i są coraz bardziej dotkliwe w niemal wszystkich częściach świata”, wyjaśnia Donat z instytutu ICREA i Centrum Superkomputerowego w Barcelonie. „Nasilają się także jednoczesne fale upałów, co utrudnia skoordynowane działania na poziomie międzynarodowym”.
Badania Donata potwierdzają, że nasilenie i częstotliwość fal upałów będą dalej rosły co każdą jedną dziesiątą stopnia globalnego ocieplenia, a regiony lądowe ocieplają się szybciej niż średnia temperatura globalna (która obejmuje również regiony oceaniczne, które ocieplają się wolniej).
„Na przykład w regionie Morza Śródziemnego upały wzrosną o około 1,5 °C na każdy stopień globalnego ocieplenia. Jeśli globalna temperatura wzrośnie o 2 °C, według szacunków śródziemnomorskie upały wzrosną o 3 °C lub 6 °C, jeśli globalne ocieplenie osiągnie poziom 4 °C”, mówi Donat. „Innymi słowy w Europie Południowej w nadchodzących dekadach mogą wystąpić temperatury przekraczające 50 °C”.
Co niepokojące, Donat dodaje, że naturalny limit wysokości upałów prawdopodobnie nie istnieje: „Jeśli globalne temperatury będą dalej rosły, upały będą coraz gorętsze”.Modelowanie pogody i klimatu opiera się na coraz bardziej zaawansowanych algorytmach, bazujących na coraz bardziej szczegółowych danych, dlatego prognozy ekstremalnych zjawisk pogodowych są coraz bardziej dokładne. Jak zauważa Donat, „aby precyzyjnie prognozować fale upałów, musimy również uwzględnić wzorce cyrkulacji atmosferycznej, które je wywołują”.
Modelowanie fal upałów jest trudne ze względu na samą liczbę i złożoność wywołujących je czynników. W ramach finansowanego przez UE projektu PROTECT Donat wraz z Rachel White, stypendystką działania „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA), badali zdolność prądów strumieniowych do zatrzymywania naturalnie występujących fal atmosferycznych zwanych falami Rossby’ego, co przyczynia się do wydłużenia i nasilenia fal upałów.
Obecne modele symulują szeroki zakres zmiennych atmosferycznych i oceanicznych, a także coraz lepiej radzą sobie z przewidywaniem innych zjawisk pogodowych, takich jak ekstremalne mrozy czy obfite opady.
Mogą one pomagać w opracowaniu odpowiednich środków łagodzących i adaptacyjnych, takich jak sadzenie drzew w miastach w celu utworzenia obszarów zacienionych. Jednak, jak podsumowuje Donat, „modele klimatyczne jasno wskazują, że najskuteczniejszym środkiem łagodzącym jest ograniczenie emisji, co zapobiegnie dalszemu ocieplaniu się klimatu”.
Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej o badaniach Donata: Przewidywanie groźnych fal upałów w oparciu o wiedzę na temat fal planetarnych
poleca:
