Półwysep Iberyjski (dzisiejsza Hiszpania i Portugalia) od zawsze stanowi źródło fascynacji i tajemnic, jeżeli chodzi o historię populacji europejskiej. Wynika to z faktu, że w tamtym regionie przez tysiąclecia zderzały się ze sobą kultury Afryki, Europy i Morza Śródziemnego.
Międzynarodowy zespół złożony z 111 genetyków i archeologów zajmujących się genetyką populacyjną przyjrzał się ludziom żyjącym w regionie na przestrzeni ostatnich 8 000 lat. Opublikowane w czasopiśmie
„Science” wyniki badania wskazują na dużą złożoność genetyczną ale ujawniają także pewną tajemniczą migrację która miała miejsce około 4 500 lat temu i która całkowicie zmieniła DNA starożytnych mieszkańców Półwyspu. W ramach największego w dziejach historii badania starożytnego DNA mieszkańców tego regionu przeanalizowano genomy 403 mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego z czasu mezolitu neolitu epoki miedzi epoki brązu epoki żelaza i innych epok historycznych.
Starożytne DNA odkrywa tajemnice populacji Półwyspu Iberyjskiego
Najbardziej zdumiewające jest odkrycie sugerujące że tutejsze chromosomy Y zostały prawie całkowicie wymienione w epoce brązu. Mężczyźni żyjący na Półwyspie Iberyjskim zostali zastąpieni w puli genowej. Ich chromosomy Y zostały zastąpione przez chromosomy mężczyzn którzy napłynęli do regionu. „Jest to jeden z najmocniejszych dowodów w starożytnych badaniach DNA wskazujących na nierównowagę genetyczną płci w okresie prehistorycznym” mówi główny autor badania Ińigo Olalde z Harvard Medical School cytowany w
komunikacie prasowym. Naukowcy dokonali odkrycia badając unikalny chromosom Y mężczyzn w regionie pobrany ze skamieniałości pochodzących sprzed około 8 000 lat.
„To niesamowite, jak technologia badania starożytnego DNA, w połączeniu z informacjami z zakresu archeologii, antropologii, językoznawstwa i badań historycznych, może przybliżyć nam przeszłość”, powiedział David Reich, profesor genetyki w Instytucie HMS Blavatnik, badacz Howard Hughes Medical Institute i współautor badania.
Począwszy od 2 500 r. p.n.e. do mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego zaczęli dołączać ludzie z Europy Środkowej których geny wskazują na pochodzenie z rosyjskiego stepu. Miejscowi i przybysze z Europy Środkowej krzyżowali się ze sobą w ciągu następnych kilkuset lat. Po 2 000 r. p.n.e. 40 % iberyjskich przodków i 100 % ojców objętych badaniem miało korzenie w Europie Środkowej. Oznacza to że nowo przybyli to głównie mężczyźni i że zastąpili oni mieszkających tam wcześniej mężczyzn. Miejscowe kobiety przetrwały inwazję.
Najlepiej widać to w przypadku szczątków mężczyzny i kobiety pochowanych razem na jednym z hiszpańskich stanowisk z epoki brązu. Dane pokazują że kobieta była tubylczynią a jej ostatni przodkowie pochodzili z Europy Środkowej. „Błędem byłoby pochopnie założyć że iberyjscy mężczyźni zostali zabici lub przymusowo wysiedleni” tłumaczy dr Olalde cytowany przez
BBC. „Zapis archeologiczny nie zawiera wyraźnych dowodów na eskalację przemocy w tym okresie”.
Omawiane badanie rzuca więcej światła na historię ludności tego wyjątkowego regionu oraz na to, w jaki sposób zmieniła ona genetykę męskich przodków mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego, którzy przetrwali do dnia dzisiejszego. W ten sposób dostarcza ono dowodów na to, że genetyka pozwala ukazać ciągłość między odległą przeszłością a współczesnymi ludźmi.
poleca:
