Wyznaczanie trendów w nauce: Najmniejsze niedźwiedzie świata potrafią naśladować mimikę, tak jak ludzie

Niedźwiedź malajski (lub biruang malajski) to najmniejszy gatunek niedźwiedzia który żyje w lasach Azji Południowo-Wschodniej i prowadzi samotniczy tryb życia. Zwierzę to nie jest blisko spokrewnione z człowiekiem. Te dwie informacje sprawiają że najnowsze badanie opublikowane w czasopiśmie „Scientific Reports” jest tak zaskakujące.

Wyniki badania wskazują że niedźwiedzie malajskie dołączyły właśnie do grupy ssaków zdolnych do wyrażania swoich emocji zajmując miejsce obok ludzi i goryli. „Wydaje się że niektóre formy komunikacji są znacznie szerzej rozpowszechnione wśród gatunków ssaków niż wcześniej sądziliśmy” powiedział Derry Taylor doktorant na kierunku psychologii porównawczej na Uniwersytecie w Portsmouth w Zjednoczonym Królestwie w wywiadzie dla agencji Reuters.

Niedźwiedź widzi, niedźwiedź robi

Przez ponad dwa lata naukowcy obserwowali zachowanie 22 niedźwiedzi malajskich w rezerwacie w Malezji. Przeglądając liczne nagrania zarejestrowane podczas spontanicznych zabaw niedźwiedzi, naukowcy zauważyli, że zwierzęta wykorzystują mimikę do porozumiewania się między sobą, tak samo, jako robią to ludzie i małpy człekokształtne. Niedźwiedzie naśladowały mimikę innych osobników najczęściej podczas spokojnej zabawy, dokładnie kopiując wyraz pyska innego niedźwiedzia. Co więcej, precyzyjnie odtwarzały nie tylko mimikę, ale także specyficzne ruchy mięśni, np. poruszanie nosem lub marszczenie go.

Co próbowały przekazać sobie misie?? Naukowcy sugerują, że takie naśladowanie mimiki może być sygnałem dla drugiego osobnika, że niedźwiedź jest gotowy do bardziej agresywnej zabawy. Naśladowanie może być także wykorzystywane do wzmacniania więzi społecznych.

W wypowiedzi dla magazynu „Newsweek” Taylor powiedział: „U ludzi mimika jest bardzo złożona – cały czas naśladujemy nie tylko wyraz twarzy innych osób ale precyzyjnie kopiujemy także subtelne ruchy mięśni. Powszechnie uważa się że złożone formy komunikacji są charakterystyczne dla gatunków ze złożonymi systemami społecznymi”.

Czy inne zwierzęta też wykorzystują subtelne formy komunikacji?

Jak dodaje Taylor: „Nasze najnowsze odkrycie związane z tym, że niedźwiedzie malajskie są w stanie dokładnie naśladować mimikę innych osobników oznacza, że ten pogląd należałoby zweryfikować. Umiejętności naśladowania mimiki zaobserwowane wśród niedźwiedzi malajskich przewyższają te zaobserwowane u bardziej towarzyskich gatunków, z tym że niedźwiedzie malajskie są w dużej mierze samotnikami. Być może złożone formy porozumiewania się przy pomocy mimiki są cechą powszechnie występującą wśród ssaków”.

„Zaobserwowaliśmy, że niedźwiedzie częściej naśladowały mimikę innych osobników podczas spokojnej zabawy niż podczas bardziej agresywnych interakcji, a wiemy, że łagodna zabawa często prowadzi do tej bardziej agresywnej”, wyjaśnia Taylor. „U innych gatunków, gdy zachowaniu podczas zabawy nie towarzyszy komunikacja, zabawa często przeradza się w agresję”.

Taylor wyjaśnił, w jaki sposób badanie może przyczynić się do lepszego zrozumienia komunikacji wśród zwierząt. „Jedną z możliwości, którą sugerują wyniki badania, jest to, że złożone formy komunikacji są prawdopodobnie znacznie szerzej rozpowszechnione wśród gatunków ssaków, niż wcześniej sądziliśmy. To pozwala nam przypuszczać, że powszechnie przyjęty pogląd mówiący o tym, że złożone formy komunikacji są charakterystyczne dla gatunków ze złożonymi systemami społecznymi nie jest do końca prawdziwy.

Inna teoria mówi, że istnieją bardziej zaawansowane formy komunikacji u gatunków o bardziej złożonych strukturach społecznych, które nie zostały jeszcze odkryte”.