Wyznaczanie trendów w nauce: dzięki skamieniałościom małp człekokształtnych dowiemy się, jak człowiek nauczył się chodzić

Chód w pozycji wyprostowanej to symbol ewolucji człowieka. Środowiska naukowe twierdzą, że postawa wyprostowana pierwszy raz pojawiła się w Afryce około 6 milionów lat temu. Niedawne odkrycie opublikowane w czasopiśmie naukowym „Nature”, przesunęło jednak to wydarzenie o kilka milionów lat wcześniej. Dodatkowo wykazało ono, że chód dwunożny wcale nie pojawił się po raz pierwszy w Afryce.

Nowe okrycia dotyczące ewolucyjnych korzeni dwunożności

Z badania wynika, że gatunek małpy człekokształtnej niedawno odkryty w południowych Niemczech, zwany Danuvius guggenmosi, mógł poruszać się na dwóch nogach już około 11,6 milionów lat temu w Europie. Naukowcy wykopali ponad 15 000 kości kręgowców. Wśród nich znalazły się kości szczękowe, udowe, kręgi i kości stopy odkryte w czterech skamieniałościach – samca, dwóch samic i jednego młodego osobnika.

„Znaleziska w południowych Niemczech stanowią kamień milowy w paleoantropologii, ponieważ podają w wątpliwość nasze wcześniejsze założenia na temat ewolucji małp człekokształtnych i ludzi”, powiedziała główna autorka badania, prof. Madelaine Böhme, paleoantropolożka z Uniwersytetu w Tybindze w Niemczech, w rozmowie z BBC.

Najstarsze znane przypadki dwunożności

Do tej pory twierdzono, że najstarsze skamieliny stanowiące dowód na dwunożność pochodzą sprzed 6 milionów lat. Skamieniałości tego wcześniej nieznanego ssaka naczelnego sugerują jednak, że małpy człekokształtne wykształciły ludzkie cechy znacznie wcześniej.

Danuvius łączył w sobie cechy człowieka i małpy człekokształtnej. „Danuvius charakteryzował się dwunożnością, czyli poruszał się na kończynach tylnych oraz umiejętnością wspinania się przy pomocy kończyn przednich, typową dla współczesnych małp człekokształtnych”, wyjaśnia prof. David Begun, paleoantropolog z Uniwersytetu w Toronto i współautor badania. Gatunek ten chodził na dwóch nogach, a podczas wspinania się na drzewa korzystał ze wszystkich czterech członków. Miał około metra wysokości i ważył mniej niż większość współczesnych małp człekokształtnych. Waga samców wynosiła około 31 kg, a samic około 18 kg.

„Pierwszy raz mogliśmy zbadać kilka stawów istotnych pod względem ich funkcjonalności, takich jak łokieć, biodro, kolano i staw skokowy górny, które pochodziły z tego samego skamieniałego szkieletu z tego okresu”, mówi prof. Böhme. „Ze zdumieniem odkryliśmy, że niektóre kości są bardzo podobne do ludzkich, w przeciwieństwie do szkieletów małp człekokształtnych”.

Jak wyewoluował chód dwunożny

„Gatunek Danuvius drastycznie zmienia nasze pojęcie na temat przyczyn, czasu i miejsca ewolucji dwunożności”, powiedziała prof. Böhme w rozmowie z Agencją Reutera. „Nasz ostatni przodek wspólny z małpami człekokształtnymi nie wygląda jak szympans czy współczesne małpy człekokształtne. Mógł wyglądać jak Danuvius”.

„Danuvius rzuca nowe światło na rozwój dwunożności”, dodaje prof. Begun. „Przed odkryciem gatunku Danuvius nie istniał model ewolucji dwunożności, który uwzględniałby najważniejsze elementy postawy i sposobu poruszania się małp człekokształtnych i ludzi”.

Dopóki nasza wiedza pozostaje niepełna, odpowiedź na pytanie, dlaczego zaczęliśmy chodzić na dwóch nogach, pozostaje kwestią sporną. Wskazówki w postaci kości naszych przodków pomogą wyjaśnić wiele istotnych kwestii dotyczących ewolucji gatunku ludzkiego.