Wyznaczanie trendów w nauce: nowy teleskop o niezwykłej mocy zrobił najdokładniejsze w historii zdjęcia powierzchni Słońca

Nic nowego pod słońcem? Zastanów się jeszcze raz. Dzięki pierwszym zdjęciom zrobionym przez teleskop słoneczny Daniel K. Inouye Solar Telescope na Hawajach powierzchnię Słońca można teraz zobaczyć w wyjątkowo dokładnych szczegółach. Został on zbudowany niedawno przez amerykańską agencję rządową National Science Foundation (NSF); jest to największy na świecie teleskop przeznaczony do obserwacji Słońca. Został także wyposażony w największe istniejące na świecie 4-metrowe lustro słoneczne. Teleskop zdołał uchwycić obrazy obiektów o średnicy zaledwie 30 km. Na zdjęciach można zobaczyć przypominające komórki struktury pokrywające powierzchnię Słońca, odprowadzające ciepło ze środka na zewnątrz. Amerykański instytut badawczy National Solar Observatory opublikował kilka filmów prezentujących zdumiewające obrazy.

Lepsze zrozumienie Słońca i jego wpływu na naszą planetę

„Od czasu rozpoczęcia przez NSF prac nad tym naziemnym teleskopem z niecierpliwością czekaliśmy na pierwsze zdjęcia”, powiedział telewizji CNN France Córdova, dyrektor NSF. „Możemy teraz udostępniać te zdjęcia i filmy, które są jak dotąd najbardziej szczegółowymi obrazami naszego Słońca. Teleskop Inouye Solar Telescope będzie w stanie mapować pola magnetyczne w koronie słonecznej, gdzie dochodzi do erupcji, które mogą wpływać na życie na Ziemi”.

„Na Ziemi możemy z dużą dokładnością przewidzieć, czy w dowolnym miejscu na świecie będzie padać deszcz, ale w przypadku pogody kosmicznej jeszcze nie potrafimy tego robić”, powiedział Matt Mountain, prezes stowarzyszenia Association of Universities for Research in Astronomy, które obsługuje teleskop. „Nasze prognozy pozostają w tyle za pogodą ziemską o 50 lat, jeśli nie więcej. To, co musimy teraz zrobić, to zrozumieć fizykę leżącą u podstaw pogody kosmicznej. Zaczyna się ona od Słońca, czyli tego, co teleskop słoneczny Inouye Solar Telescope będzie badał przez następne dziesięciolecia”.

Właściwości magnetyczne Słońca zakłócają działanie satelitów, wyłączają globalne systemy pozycjonowania, wpływają na ruch lotniczy, obniżają wydajność sieci energetycznych i powodują przerwy w dostawie prądu. Teleskop może mierzyć pole magnetyczne z większą precyzją, co pozwala lepiej zrozumieć aktywność Słońca. „Chodzi o pole magnetyczne”, powiedział dyrektor teleskopu Inouye Solar Telescope, Thomas Rimmele. „Aby odkryć największe tajemnice Słońca, musimy nie tylko wyraźnie widzieć te maleńkie struktury, które oddalone są od nas o 150 mln km, ale również bardzo dokładnie mierzyć siłę ich pola magnetycznego i kierunek w pobliżu powierzchni oraz śledzić samo pole, ponieważ tworzy ono rozciągającą się na miliony kilometrów koronę, czyli zewnętrzną atmosferę Słońca”.

Początek nowej ery nauki o Słońcu

„Te pierwsze obrazy to dopiero początek”, dodał David Boboltz, dyrektor programowy w dziale nauk astronomicznych NSF. „W ciągu najbliższych sześciu miesięcy zespół naukowców, inżynierów i techników pracujących przy teleskopie Inouye będzie kontynuował jego testowanie i uruchamianie tak, aby mógł on być wykorzystywany przez międzynarodową społeczność naukową zajmującą się badaniami Słońca. Przez pierwsze 5 lat funkcjonowania teleskop słoneczny Inouye Solar Telescope zgromadzi więcej informacji o Słońcu niż zebrano od czasu, gdy Galileusz po raz pierwszy skierował teleskop na Słońce w 1612 roku”.

„Ten teleskop pozwoli nam lepiej zrozumieć, co wpływa na pogodę kosmiczną, a ostatecznie pomoże prognostykom z większą dokładnością przewidywać burze słoneczne”, powiedział agencji prasowej Reuters France Córdova.