WYZNACZANIE TRENDÓW W NAUCE: Witaj w domu: życie na pokładzie stacji kosmicznej od 20 lat

W dniu 2 listopada 2000 roku William Shepherd, astronauta NASA, oraz rosyjscy kosmonauci Jurij Gidzenko i Siergiej Krikalow, po podróży trwającej 2 dni, weszli na pokład MSK znajdującej się około 420 km nad Ziemią. Stali się członkami pierwszej załogi stacji kosmicznej mieszkającymi w laboratorium na orbicie.

„Było bardzo mgliście”, powiedział Shepherd w wywiadzie dla dziennika „The New York Times”. „Nie był to dzień, w którym NASA uruchomiłaby lot w kosmos”. I dodał: „Naszym najważniejszym zadaniem tego pierwszego dnia był montaż okablowania, kamery, świateł i innych elementów w celu przeprowadzenia transmisji telewizyjnej na żywo”.Sprawy nie poszły zgodnie z planem. Cała trójka pracowała w pocie czoła, „przez trzy godziny gorączkowo próbując wszystko ustawić, ponieważ żaden z elementów nie był na swoim miejscu”. Ostatecznie udało się wykonać zadanie.

Na początku załoga otrzymywała rozbieżne instrukcje z Houston i Moskwy. Shepherd miał dosyć. „Nie zgadzamy się na to. Jesteśmy na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Mamy osobne programy dla Houston i Moskwy. Nie będziemy ich realizować do czasu opracowania jednego planu dla całej stacji. Ludzie, weźcie się garść”. To „był mój najszczęśliwszy dzień w kosmosie”, przyznał.

Pierwsza dekada na MSK była dedykowana pracom montażowo-budowlanym. Następnie skupiono się na nauce. Na terenie MSK mieszkało 241 osób z 19 krajów. Przeprowadzono 227 spacerów w przestrzeni kosmicznej w celach konstrukcyjnych i konserwacyjnych.Badacze z 108 krajów przeprowadzili ponad 3 000 badań naukowych w stacji kosmicznej. NASA przedstawiła 20 przełomowych osiągnięć naukowych i technologicznych, które możliwe były dzięki MSK i przyczyniły się do poprawy jakości naszego życia na Ziemi, znajdując wiele zastosowań – od badania chorób, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona, do działań służb ratunkowych.

„Myślę, że ludzie być może nie doświadczyli lub nie pamiętają, jak wielkim wyzwaniem pod względem technicznym, programowym, a nawet dyplomatycznym tak naprawdę była stacja kosmiczna”, wyjaśnił Shepherd w podcaście na temat historycznej misji, która dała początek nieprzerwanej obecności człowieka w MSK. „Sam fakt, że udało się tego dokonać. Nie sądzę, aby na stacji kosmicznej miały miejsce jakieś większe techniczne problemy od czasu rozpoczęcia działalności. Zorganizowano aż 63 ekspedycje i wszystkie odniosły duży sukces”.

NASA certyfikowała MSK do 2024 roku, a sprzęt do 2028 roku. To odpowiada planom NASA, aby skupić się na eksploracji i powrocie ludzi na księżyc do 2024 roku w ramach programu Artemis, oraz na przyszłych misjach człowieka na Marsa.

W trakcie podcastu poruszono także kwestię podróży na Marsa i do innych miejsc w Układzie Słonecznym. „MSK faktycznie stanowi modelowy przykład stacji kosmicznej”, zauważył Shepherd.