WYZNACZANIE TRENDÓW W NAUCE: Czy odkryto ślady pierwszych zwierząt na Ziemi?

Najwcześniejsze znane nam formy życia pojawiły się około 3,7 miliarda lat temu. Najdawniejsze znane zwierzę na świecie, Dickinsonia, żyło około 540 milionów lat temu. Odkrycie, którego dokonano w odległej części północnozachodniej Kanady, może zmienić naszą dotychczasową wiedzę.

Według badania opublikowanego w czasopiśmie „Nature” skamieniałości pradawnych gąbek odkryte w próbkach skał mogą być pozostałościami pierwszych zwierząt. Wyglądem przypominają one szkielety współczesnych gąbek morskich i pochodzą sprzed 890 milionów lat. Są o około 350 milionów lat starsze niż skamieniałości organizmów z rodzaju Dickinsonia, które powszechnie uważa się za najwcześniejsze zwierzęta. Opisywane skamieliny odkryto w trudnym, górzystym terenie, który był kiedyś częścią prehistorycznego morza. Wygląda na to, że te proste organizmy żyły w podwodnych rafach wiele milionów lat wcześniej, niż dotychczas uważano.Historia zwierząt – a tym samym historia człowieka – znów znalazła się w centrum uwagi. „Jesteśmy zwierzętami”, powiedziała Elizabeth Turner, profesor geologii z kanadyjskiego Uniwersytetu Laurentyńskiego, która przeprowadziła badanie, w wywiadzie udzielonym dziennikowi „USA Today”. „Mamy duże mózgi, jesteśmy zdolni do rozmyślania o świecie i zastanawiamy się, jak powstał nasz gatunek. Co wydarzyło się przed nami i jak wyglądał wtedy świat? Od czego to wszystko się zaczęło? Moje badanie odpowiada na te pytania i podważa obecną wiedzę”.

„Najwcześniejsze zwierzęta, które pojawiły się w toku ewolucji, prawdopodobnie przypominały gąbki. Nie jest to zaskakujące z racji tego, że gąbki to najbardziej podstawowe zwierzęta żyjące współcześnie i odnajdywane w postaci skamielin”, wyjaśniła prof. Turner w artykule opublikowanym przez agencję prasową Reuters. „Nikogo nie dziwi, że gąbki mają długą historię, ale to, jak daleko ona sięga – kilkaset milionów lat wstecz – może być nieco zaskakujące dla niektórych badaczy”.

„Uważam, że to pradawne gąbki – tylko ten typ organizmu charakteryzuje się tego rodzaju organicznymi włóknami”, powiedział agencji „Associated Press” Joachim Reitner, geobiolog i ekspert w dziedzinie gąbek z niemieckiego Uniwersytetu w Getyndze.

„Najbardziej zadziwiający jest wynik ich datowania”, dodał Paco Cárdenas, doktor, badacz i ekspert w dziedzinie gąbek ze szwedzkiego Uniwersytetu w Uppsali. „Odkrycie skamieniałości gąbek sprzed prawie 900 milionów lat w znaczący sposób przyczyni się do poszerzenia naszej wiedzy o wczesnej ewolucji zwierząt”. Dr Cárdenas dodaje: „To pierwsze odnalezione skamieniałości gąbek pochodzące sprzed kambru, a najbardziej ekscytujące jest to, jak bardzo dawno temu żyły te organizmy”.Część środowiska naukowego podchodzi do tych ustaleń z pewną rezerwą. Przyczyną są pradawne poziomy tlenu na Ziemi oraz warunki, w jakich miałyby żyć te gąbki.

„Twierdzę, że pierwsze zwierzęta pojawiły się wcześniej, niż myśleliśmy, co sugeruje, że tlen nie był im niezbędny do życia. Wiele osób się z tym nie zgadza”, skomentowała prof. Turner w artykule w dzienniku „USA Today”. „Moje odkrycie nie jest Świętym Graalem nauki. To jedynie krok w kierunku lepszego zrozumienia ewolucji zwierząt. Wiemy, że do nieodkrytej jeszcze ewolucji zwierząt musiało dojść wcześniej niż 540 milionów lat temu. Nie wiemy jednak, jak dawno temu nastąpił ten etap, okres lub epizod i jak przebiegał. To wielka zagadka”.