WYZNACZANIE TRENDÓW W NAUCE: dzień, w którym wyginęły dinozaury

Wiosna to czas regeneracji i odnowy. Pada deszcz, rozkwitają kwiaty, drzewa wypuszczają liście i rozmnażają się. Nie dziwi zatem, że właśnie tę porę roku świętuje się najczęściej, przeprowadzając rytuały i organizując uroczystości. Jednak pewien wiosenny dzień 66 milionów lat temu był dniem zagłady, nie odrodzenia.Asteroida wielkości miasta uderzyła w ziemię, co doprowadziło do wyginięcia dinozaurów. Nie wiemy, w którym roku to się stało, ale wiemy, że była wtedy wiosna. Według nowego badania opublikowanego w czasopiśmie „Nature”, na stanowisku badań paleontologicznych Tanis w stanie Dakota Północna w Stanach Zjednoczonych znaleziono dobrze zachowane skamieliny ryb, zabitych na skutek potężnego uderzenia, które miało miejsce wiosną. Stanowisko Tanis usytuowane jest około 3 500 km od miejsca, w które uderzyła asteroida.

Badacze przeanalizowali kości znalezionych na stanowisku ryb, które umarły niecałe 60 minut po uderzeniu asteroidy. Skamieniałe wiosłonosy i jesiotry były bardzo dobrze zachowane. W ich skrzelach nadal tkwiły cząsteczki zwane sferulami. Są to małe fragmenty stopionej skały wyrzuconej w przestrzeń kosmiczną w wyniku uderzenia; fragmenty te skrystalizowały się, a następnie spadły na Ziemię tego samego dnia.

Po ich zbadaniu ustalono, że drobiny nadal spadały, gdy ryby były już martwe. Wygląda na to, że ryby zginęły, pogrzebane żywcem pod warstwą osadów wstrząśniętą w wyniku zderzenia. Przeprowadzone analizy rzuciły światło na roczne wzorce wzrostu ości oraz obfitość pożywienia właściwą dla określonej pory roku. W ościach stwierdzono podwyższone poziomy wzrostu związane z wiosną. W okresie zimowym, mniej obfitującym w pożywienie, wzrost jest mniej intensywny. Wraz z nastaniem wiosny ilość dostępnego pożywienia zwiększa się, by osiągnąć poziom szczytowy latem. Naukowcy zaobserwowali, że ten poziom nie został osiągnięty, w związku z czym uzyskane wyniki wskazują na wiosnę.„Sądzę, że wiosną bardzo duża część bioty (organizmów zwierzęcych i roślinnych) z okresu późnej kredy znalazła się w sytuacji narażenia na niebezpieczeństwa, szukając pożywienia, zajmując się potomstwem oraz starając się zregenerować siły po trudnej zimie”, powiedziała główna autorka badania, Melanie During, doktorantka ze szwedzkiego Uniwersytetu w Uppsali, w wywiadzie dla „CNN”. „Powstałe w wyniku uderzenia sferule zostały wystrzelone w przestrzeń, część z nich mogła nawet okrążyć Księżyc, a następnie spadły na Ziemię niczym deszcz meteorytów”.

Opisując stanowisko Tanis, During wyjaśniła: „Miejsce badań wygląda dosłownie jak wypadek samochodowy zatrzymany w czasie. To najgwałtowniejsze zjawisko, jakie kiedykolwiek widziałam, zachowane w nienaruszonym stanie”.

„Na półkuli południowej wiele organizmów było w stanie hibernacji lub znalazło schronienie. To mogło im pomóc”, stwierdziła During w wywiadzie dla „BBC”. „Wiosną zwierzęta zajmują się swoimi młodymi, które są bardzo wrażliwe lub pilnują jaj, czekając, aż się wyklują. Mogą też szukać pożywienia. To czyni je podatnymi na zagrożenia”.

Dlaczego ma nas to obchodzić, skoro asteroida uderzyła w Ziemię wiele milionów lat temu? Ustalenie dokładnego czasu tego zdarzenia może pomóc naukowcom w wyjaśnieniu odwiecznej zagadki: dlaczego niektórym zwierzętom, takim jak ptaki, krokodyle czy węże, udało się przeżyć, a innym nie?