Jak dowodzi nowe badanie, trudne zadania powodują zmiany w funkcjonowaniu mózgu, które z kolei prowadzą do zmęczenia.
Ciężki dzień w pracy? Intensywne i długie myślenie może naprawdę zmęczyć umysł, tak jak ciężka praca fizyczna męczy ciało. Zwykle nazywamy to wyczerpaniem psychicznym. Naukowcy wciąż nie wiedzą, dlaczego nasze głębokie myśli powodują uczucie zmęczenia.
Według informacji opublikowanych w czasopiśmie „Current Biology” odpowiedzialny jest za to neuroprzekaźnik, czyli chemiczny posłaniec, zwany glutaminianem. Przesyła on wiadomości między komórkami nerwowymi w naszym mózgu i odgrywa ważną rolę w procesach uczenia się i zapamiętywania.
Za pomocą spektroskopii rezonansu magnetycznego badacze ze Szpitala Uniwersyteckiego Pitié-Salpêtrière w Paryżu przeanalizowali skład chemiczny mózgów 40 osób w czasie wykonywania powtarzalnych zadań na komputerze przez ponad 6 godzin. Jednej grupie przydzielono łatwe zadania, a druga otrzymała do wykonania trudniejsze wersje tych samych czynności. Grupa, która wykonywała bardziej złożone zadania, wykazywała oznaki zmęczenia.Bardziej wymagające zadania powodowały gromadzenie się glutaminianu w mózgu, a konkretnie w obszarze kory przedczołowej. Aby poradzić sobie z tym nadmiarem, mózg spowalnia działanie. To dlatego czujemy się zmęczeni. „Nawet gdy opieramy się na przykład podrapaniu swędzącego miejsca, nasz mózg sprawuje kontrolę poznawczą”, powiedział w rozmowie z „The Guardian” pierwszy autor Antonius Wiehler z Instytutu Mózgu Uniwersytetu Pitié-Salpêtrière w Paryżu. Kontrola poznawcza to proces, dzięki któremu cele lub plany wpływają na zachowanie. Regionem odpowiedzialnym za kontrolę poznawczą jest kora przedczołowa.
„Stwierdziliśmy, że glutaminian gromadził się w regionie mózgu, który odpowiada za kontrolę nad realizacją zadań wyznaczanych uczestnikom”, wyjaśnił badacz zajmujący się neuronauką poznawczą. „Zakładamy, że mózg dysponuje jakimś mechanizmem oczyszczania, który ma temu przeciwdziałać, co może spowalniać jego działanie”. Zbyt duża ilość glutaminianu może zaszkodzić, ponieważ nadmiernie pobudza komórki nerwowe. „Nagromadzony glutaminian musi zostać usunięty, co naszym zdaniem prawdopodobnie dzieje się podczas snu”, dodał dr Wiehler.
Zespół badawczy stwierdził również, że uporanie się z tym nadmiarem komplikuje inne czynności kory przedczołowej, takie jak planowanie i podejmowanie decyzji. W rezultacie gdy uczestnicy poczuli zmęczenie, preferowali wykonywanie działań wymagających najmniejszego wysiłku i przynoszących największe korzyści.„Według popularnych teorii zmęczenie miało być wyłącznie rodzajem iluzji tworzonej przez mózg, aby zmusić nas do przerwania aktualnie wykonywanych czynności i podjęcia innych, bardziej satysfakcjonujących aktywności”, powiedział współautor Mathias Pessiglione, również z Instytutu Mózgu w Paryżu, w wypowiedzi przytoczonej w komunikacie prasowym. „Nasze odkrycia dowodzą, że praca poznawcza prowadzi do zmian funkcjonalnych w postaci nagromadzenia szkodliwych substancji, zatem zmęczenie może być w rzeczywistości sygnałem, który każe nam przestać pracować, ale w innym celu – aby zachować ciągłość funkcjonowania mózgu”.
Czy możemy ograniczyć zdolność naszego mózgu do intensywnego myślenia? „Obawiam się, że może to być niewykonalne”, stwierdził dr Pessiglione. „Zalecałbym starą dobrą metodę – odpoczynek i sen! Istnieją przekonujące dowody na to, że glutaminian jest eliminowany z synaps podczas snu”.
Środowisko naukowe zabrało głos. Dobrze przespana noc może pomóc w rozpoczęciu nowego dnia ze świeżym umysłem pracującym na pełnych obrotach. To skuteczny sposób na uniknięcie wypalenia w pracy lub w domu.
poleca:
