WYZNACZANIE TRENDÓW W NAUCE: Naukowe wyjaśnienie kwestii niedotrzymanych postanowień noworocznych

Każdy z nas zapewne choć raz wyznaczył sobie w tym czasie roku jakieś postanowienie, dotrzymując go w większym lub mniejszym stopniu. Prawda jest taka, że choć nie dotrzymujemy większości z nich, to co roku uparcie powtarzamy ten schemat. Matematyka również nie stoi po naszej stronie.

Weźmy na przykład ostatnie badanie, z którego wynika, że 58 % populacji (30 milionów dorosłych Zjednoczonego Królestwa) zamierzało wyznaczyć sobie noworoczne postanowienie na 2023 rok. Co nie dziwi, większość z nich dotyczyła zdrowia i pieniędzy.Ilu z nich uda się dotrzymać tych postanowień? Wcześniejsze badanie ankietowe nie pozostawia złudzeń. Na podstawie analizy około 800 milionów treningów w aplikacji do monitorowania aktywności fizycznej Strava przewidziano, że prawie 80 % osób, które wyznaczą sobie noworoczne postanowienia, porzuci je do 19 stycznia.

To szalone pragnienie samodoskonalenia odczuwane w grudniu i styczniu urzeka doktora Johna Norcrossa, pioniera badań nad noworocznymi postanowieniami. „Interesuje mnie, w jaki sposób ludzie zmieniają się sami z siebie”, powiedział w rozmowie dla „The Wall Street Journal”.

Dr Norcross przeprowadził badanie dotyczące postanowień jeszcze w latach 80. Po sześciu miesiącach swoich postanowień wciąż trzymało się około 40 % z 200 ochotników. Po dwóch latach odsetek ten spadł do 19 %. W latach 90. przeprowadzono eksperyment z udziałem losowej próby składającej się ze 159 osób z postanowieniami i 123 osób bez nich. Po raz kolejny dotrzymało ich około 40 %.

Wielokrotnie nagradzana behawiorystka Katherine Milkman, profesor The Wharton School Uniwersytetu Pensylwanii, również przeprowadziła szereg eksperymentów. „Wspólnie ze współpracownikami wykazaliśmy, że w okolicznościach symbolizujących nowy początek – np. w Nowy Rok – mamy dodatkową motywację do realizacji swoich celów, ponieważ czujemy, że możemy nadrobić w ten sposób niepowodzenia z poprzednich lat”, powiedziała w rozmowie dla „CNN”. „Jeśli w zeszłym roku chcieliśmy rzucić palenie, podnieść swoją sprawność fizyczną lub zacząć chodzić spać o rozsądnej godzinie i nam się to nie udało, możemy potraktować Nowy Rok jak linię oddzielającą przeszłe niepowodzenia od postanowienia poprawy w kolejnym roku”.Dlaczego jednak tak wiele osób wciąż nie dotrzymuje tych corocznych planów? Literatura na ten temat jest bardzo uboga.

Per Carlbring, profesor psychologii na Uniwersytecie Sztokholmskim, rzucił nieco światła na wyniki badań opublikowane w czasopiśmie „PLOS ONE”. Jego badania wykazały, że skuteczność postanowień zależy od tego, jak zostaną one ujęte w ramy.

Prof. Carlbring wyjaśnił to w następujący sposób: „W wielu przypadkach zdecydowanie pomóc mogłoby przeformułowanie postanowienia. Na przykład jeśli naszym celem jest zrezygnowanie z jedzenia słodyczy, aby schudnąć, najprawdopodobniej uda nam się to, jeśli postanowimy, że będziemy jeść parę razy dziennie owoce. W ten sposób zastąpimy słodycze zdrowszą przekąską, dzięki czemu przypuszczalnie stracimy na wadze i spełnimy swoje postanowienie. Nie możemy wyeliminować zachowania, ale możemy je zastąpić nowym nawykiem”.

Prof. Pragya Agarwal z Uniwersytetu Loughborough w Zjednoczonym Królestwie ujęła to w swoim artykule w „The Conversation” zgoła inaczej: „Jednym z głównych powodów, dla których ludziom nie udaje się wytrwać w postanowieniach do końca stycznia, jest to, że są one niejasne. Skupiają się na niemierzalnych celach, takich jak bycie zdrowszym, szczęśliwszym (bez definiowania, co to znaczy) lub zarabianie więcej pieniędzy (bez doprecyzowania kwoty lub planu)”.