W poszukiwaniu najstarszego lodu

Finansowany ze środków unijnych projekt Beyond EPICA z powodzeniem zakończył drugi cykl odwiertów prowadzonych na terenie odległej Kopuły C na Antarktydzie. Dzięki analizie rdzeni lodowych wydobytych z głębi pokrywy lodowej Antarktydy projekt ma na celu odtworzenie temperatur i stężenia gazów cieplarnianych na przestrzeni 1,5 miliona lat.W ramach drugiego etapu badań zespołowi projektowemu udało się osiągnąć głębokość 808,47 metrów. Na tej głębokości zachowane w lodzie dane dotyczące klimatu i atmosfery pochodzą sprzed 49 300 lat. Ten istotny rezultat udało się osiągnąć po prawie 2 miesiącach ciężkiej pracy, którą utrudniały nieprzewidziane opóźnienia natury technicznej i złe warunki pogodowe. Głównym celem prac jest wykonanie odwiertu na głębokość 2 700 metrów, która odpowiada całkowitej grubości pokrywy lodowej pod Kopułą C.

„Trwająca pora roku była niezwykle intensywnym okresem, jednak udało się nam osiągnąć wyjątkowe rezultaty dzięki ogromnemu wysiłkowi całego zespołu – przez ostatnie dwa miesiące wszyscy pracowali bez wytchnienia w obozie na terenie Kopuły C. Po przeprowadzeniu prób wyposażenia badaczom udało się osiągnąć wyjątkową głębokość 808 metrów, a następnie pobrać wysokiej jakości rdzenie lodowe. Od tego zacznie się kolejny cykl odwiertów”, mówi dr Carlo Barbante, przedstawiciel Instytutu Nauk Polarnych włoskiej Krajowej Rady ds. Badań Naukowych, który pełni rolę koordynatora projektu Beyond EPICA. Wypowiedź została przytoczona w informacji prasowej opublikowanej na stronie projektu.

Zespół rozpoczął prace od dokończenia montażu systemu wiertniczego przeznaczonego do wykonywania odwiertów w głębokim lodzie i precyzyjnego dostrojenia go w celu kontynuowania prac wiertniczych rozpoczętych w ramach pierwszego etapu projektu. Aby osiągnąć najlepsze rezultaty w zakresie pozyskiwania rdzeni lodowych, zespół dostosował system wiertniczy opracowany przez niemieckiego partnera projektu, Centrum Helmholtza ds. Badań Polarnych i Morskich przy Instytucie Alfreda Wegenera (AWI), który opiera się na wykorzystaniu 3,5-metrowych wierteł.

Jednak w ostatnich dniach trwania prac badacze przetestowali 4,5-metrowe wiertła, dzięki czemu pozyskali pojedynczy rdzeń lodowy o długości 4,52 metra. Jak wyjaśniają dr Rob Mulvaney, przedstawiciel British Antarctic Survey, misji organizacji United Kingdom Research and Innovation, będącej partnerem projektu, oraz prof. Frank Wilhelms z AWI: „To istotne osiągnięcie dla systemu wiertniczego opracowanego przez AWI, mamy bowiem do czynienia z najdłuższym rdzeniem wydobytym w historii jakiegokolwiek europejskiego projektu. Ma to o tyle istotne znaczenie, że na większych głębokościach, na których czas wiercenia stale rośnie, możliwość pozyskania dłuższych rdzeni w każdym cyklu oznacza szybsze tempo wiercenia, co powinno skrócić czas potrzebny do dotarcia do warstwy skalnej i najstarszego lodu”.

Lód skrywa tajemnice temperatury i atmosfery Ziemi na przestrzeni wieków i tysiącleci. Analizując rdzenie lodowe, badacze skupieni wokół projektu Beyond EPICA (Beyond EPICA Oldest Ice Core: 1,5 Myr of greenhouse gas – climate feedbacks) będą w stanie zyskać informacje na temat gazów cieplarnianych zawartych w atmosferze w przeszłości i dowiedzieć się, jak ich stężenie zmieniało się w czasie. „Wierzymy, że ten rdzeń lodowy dostarczy nam informacji na temat klimatu w przeszłości i gazów cieplarnianych w atmosferze w okresie tak zwanej środkowo-plejstoceńskiej fazy przejściowej (ang. Mid-Pleistocene Transition), która miała miejsce od 900 000 do 1,2 miliona lat temu”, stwierdza dr Barbante. „W czasie tej transformacji częstotliwość zmian klimatu między epokami lodowcowymi zmieniła się z 41 000 do 100 000 lat. Mamy nadzieję, że uda nam się wyjaśnić, co było przyczyną tego zjawiska”.

Więcej informacji:

strona projektu Beyond EPICA