Jak walczyć z ekstremizmem wśród młodych zradykalizowanych osób?

Ekstremizm, radykalizm, skrajna prawica i skrajna lewica – terminy te mogą sprawiać wrażenie nacechowanych politycznie i mogących tworzyć podziały, jednak ekstremizm nie ogranicza się do jednej rasy, religii czy ideologii politycznej. Od początku XXI wieku na całym świecie obserwuje się nasilenie działalności organizacji terrorystycznych. Z tego powodu coraz więcej naukowców prowadzi badania nad radykalizacją, które dotyczą głównie kwestii bezpieczeństwa, jednak w ostatnich latach są coraz częściej ukierunkowane na walkę z przepełnionym nienawiścią ekstremizmem. Aby skutecznie przeciwdziałać radykalizacji, należy zrozumieć jej zakres, źródła i przyczyny, a także powiązane z nią procesy psychologiczne, emocjonalne i społeczne.

Niezależna Komisja ds. Przeciwdziałania Ekstremizmowi opublikowała kilka artykułów naukowych na temat zagrożenia ze strony skrajnej prawicy i skrajnej lewicy w Zjednoczonym Królestwie, w tym jeden napisany przez badaczy z Uniwersytetu w Manchesterze. Dzięki realizacji finansowanego przez Unię Europejską projektu DARE zespół naukowców z tej uczelni zaprosił do współpracy młodych ludzi o skrajnie odmiennych poglądach: sympatyzujących z islamskim fundamentalizmem oraz skrajnie prawicowych. Według komunikatu prasowego opublikowanego przez Uniwersytet, zespół „spotkał osoby, które wyraziły chęć, aby po prostu usiąść naprzeciw osób o innych poglądach i porozmawiać z nimi”.

Jak podano w komunikacie: „Do udziału w moderowanym dialogu zaproszono po trzy młode osoby reprezentujące obie ideologie. […] Żadna z osób, które wzięły udział w rozmowach, nie uważała się za zradykalizowaną lub »ekstremistyczną«, ale można było je uznać za takie na podstawie ich powiązań oraz poglądów”.

Uczestnicy spotkali się podczas jednodniowej sesji, aby „wyrazić swoje głęboko zakorzenione poglądy oraz poznać poglądy innych. Pod koniec pierwszego dialogu uczestnicy spontanicznie zaprosili się nawzajem do odwiedzenia swoich miast. Doprowadziło to do organizacji drugiego i trzeciego dialogu, których celem było stworzenie w każdym z tych miast przestrzeni dla nawiązywania wartościowych kontaktów, co wiązało się także z możliwością prowadzenia mniej ustrukturyzowanych interakcji pomiędzy uczestnikami i poznawania się nawzajem na ich własnych warunkach”.

Jak przeciwdziałać ekstremizmowi?

Dr Ajmal Hussain mówi, że praca zespołu nie skupia się zmianie postaw, ale na rozpoznawaniu i budowaniu u uczestników „pragnienia otwartości, podejmowania działań i krytycznego myślenia, aby zapobiegać utrwalaniu ekstremistycznych postaw oraz zachowań”. Zespół planuje „udoskonalić metodę moderowanego dialogu i opracować zestaw narzędzi, które będą mogły być w większym stopniu wykorzystywane przez pracowników socjalnych i osoby pracujące z młodzieżą w celu przeciwdziałania wszelkim formom ekstremizmu”.

Inne artykuły opublikowane przez Komisję ds. Przeciwdziałania Ekstremizmowi dotyczą takich tematów jak zakazana organizacja terrorystyczna „National Action”, promowanie antymuzułmańskiej retoryki przez współczesną skrajną prawicę, przegląd skrajnie prawicowych ugrupowań oraz wykorzystanie innowacyjnych metod przeprowadzania sondaży w celu badania skrajnie lewicowych postaw. Oprócz tych artykułów Komisja opublikowała wyniki ankiety, w której pytano obywateli o ich doświadczenia z ekstremizmem i poglądy na ten temat. Od listopada 2018 roku do stycznia 2019 roku zebrano 3 000 odpowiedzi. Ponad połowa respondentów przyznała się do doświadczania różnych form ekstremizmu.

Celem trwającego projektu DARE (Dialogue About Radicalisation and Equality) jest zrozumienie społecznych i psychologicznych procesów prowadzących do radykalizacji. Badania koncentrują się na osobach w wieku od 12 do 30 roku życia, które są postrzegane jako podatne na radykalizm, co sprawia, że są głównym celem rekruterów organizacji ekstremistycznych. Partnerzy skupieni wokół projektu DARE chcą opracować praktyczne narzędzia, które pozwolą zwiększyć odporność osób i społeczności na radykalizację.

Więcej informacji:
strona projektu DARE