Dur brzuszny, zwany też tyfusem, jest chorobą zagrażającą życiu. Naukowcy odkryli właśnie dwa typy bakterii odpowiedzialnych za jej wywołanie, które wykazują dużą oporność na wiele leków.
Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że co roku na dur brzuszny zapada od 11 do 20 mln ludzi, przy czym 128–161 tys. przypadków kończy się śmiercią. Tę potencjalnie śmiertelną infekcję przewodu pokarmowego wywołują pałeczki Salmonella enterica serotyp Typhi (S. Typhi), które dostają się do organizmu człowieka głównie poprzez zakażoną żywność lub wodę. Najwyższą zachorowalność na tyfus odnotowuje się w rejonach Afryki i Azji. Mimo że szczepionki mogą do pewnego stopnia chronić przed zachorowaniem na dur brzuszny, a w jego leczeniu najczęściej stosuje się antybiotyki, obecnie najbardziej niepokoi wzrost poziomu lekooporności.
W wyniku badań prowadzonych przy wsparciu unijnego projektu COMPARE odkryto dwa nowe szczepy bakterii odpowiedzialnych za dur brzuszny które cechuje rozszerzona oporność na leki (ang. extensively drug-resistant XDR). Rezultaty tych prac ukazały się w internetowym czasopiśmie
„mBio”. Ponadto w
komunikacie prasowym wydanym przez Mérieux Foundation partnera projektu czytamy że: „Po raz pierwszy opisano nowy typ bakterii S. Typhi oporny na działanie antybiotyków pierwszego rzutu z grupy fluorochinolonów oraz nowy szczep wykazujący oporność na ceftriakson będący cefalosporyną III generacji który jest najczęściej stosowanym antybiotykiem w leczeniu duru brzusznego”.
„Superbakteria” w Pakistanie
W komunikacie stwierdzono też, że nowo odkryte szczepy różnią się od bakterii XDR, które były odpowiedzialne za rozprzestrzenienie się tyfusu odnotowane na początku 2018 roku w Pakistanie. Ponadto zaobserwowano „istnienie wielu różnych i niepowiązanych ze sobą mutacji genetycznych powodujących oporność bakterii ze szczepów pochodzących z różnych obszarów geograficznych”. Cytowany w komunikacie prof. Hubert Endtz, dyrektor ds. badań stosowanych w Mérieux Foundation, powiedział: „Pojawienie się tych wielolekoopornych szczepów najpierw w Pakistanie, a teraz w Bangladeszu, może być zwiastunem początku światowej pandemii wywołanej przez bakterie XDR”.
W artykule opublikowanym w czasopiśmie „mBio” wskazano też na ograniczenia w zakresie dostępnych opcji leczenia i podkreślono znaczenie szczepień dla „zmniejszenia zachorowalności na dur brzuszny w czasach zwiększonej oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe”. W konkluzji czytamy: „Zarówno krótkoterminowe programy szczepień dla osób z grup wysokiego ryzyka, jak i długofalowe działania w zakresie jakości wody i instalacji sanitarnych będą niewątpliwie podstawą globalnego planu na rzecz zapobiegania durowi brzusznemu”.
Realizowany obecnie projekt COMPARE (COllaborative Management Platform for detection and Analyses of (Re-)emerging and foodborne outbreaks in Europe) powstał z myślą o przyspieszeniu procesu wykrywania i reagowania na rozprzestrzenianie się chorób wśród ludzi i zwierząt na całym świecie. W tym celu uczestnicy projektu chcą wykorzystać nową technologię genomiczną. Zgodnie z informacjami podanymi na
stronie projektu celem inicjatywy COMPARE jest zmniejszenie skutków i kosztów związanych z epidemiami chorób. Na stronie czytamy również że „w ramach projektu COMPARE utworzona zostanie uniwersalna platforma analityczna i wymiany danych która umożliwi przeprowadzanie w czasie rzeczywistym analiz i interpretacji danych dotyczących sekwencji patogenu w połączeniu z powiązanymi danymi (np. danymi klinicznymi epidemiologicznymi). Stanowi to część podejścia »Jedno zdrowie« opartego na zintegrowanych międzysektorowych interdyscyplinarnych i międzynarodowych działaniach”. Warto zaznaczyć że istnieje szereg badań w dziedzinie zdrowia ludzi i zwierząt oraz żywności prowadzonych przez różne sieci finansowane przez UE w których partnerzy inicjatywy COMPARE pełnią funkcje koordynujące bądź kierownicze.
Więcej informacji:
strona projektu COMPARE