Od Teneryfy po Trynidad – koralowce i zmiana klimatu w głębinach

Grupa naukowców wykorzystuje szkielety koralowców i osady do analizowania gwałtownych zmian klimatu w Atlantyku na przestrzeni ostatnich ponad 30 000 lat. Zebrane dane pokazują, jak zmiany w oceanie, takie jak stężenie dwutlenku węgla i cyrkulacja wód, oddziałują na ekosystemy głębinowe. Zespół badawczy przebył trasę z Teneryfy na Trynidad, zatrzymując się na wybranych stanowiskach, aby zanurkować i zebrać dane z podmorskich łańcuchów górskich, z których wiele nie było jak dotąd wnikliwie eksplorowanych. Aby dotrzeć w głębiny, naukowcy posłużyli się zdalnie sterowanym pojazdem (ROV) ISIS – niezwykły sprzęt, którego zasięg daleko wykracza poza możliwości nurków.

Zabrawszy głos po powrocie z pierwszego nurkowania, dr Robinson wyjaśniła: „Zgromadziliśmy próbki szkieletów koralowców z różnych głębokości, niektóre pochodzące prawdopodobnie sprzed tysiącleci. Byliśmy zadziwieni ogromną różnorodnością i bogactwem fauny wokół podwodnych gór, od koralowców po rekiny”.

Pionierskie prace badawcze na rzecz przyszłości

W ramach projektu dr Robinson prowadzona jest eksploracja nowych, fascynujących obszarów oceanografii. Jednym z celów zespołu jest odkrycie warunków niezbędnych do przetrwania zimnowodnych koralowców głębinowych w środkowym Atlantyku – obszarze na temat którego dane są skąpe. W tym celu badacze łączą aktualny obraz miejsc gdzie występują obecnie koralowce i przyczyn takiego a nie innego ich występowania z danymi historycznymi pozyskanymi na podstawie ustaleń wieku skamieniałych populacji koralowców. Dokumentowanie tego typu informacji ma szczególne znaczenie, gdyż ekosystemy te uznawane są za szczególnie wrażliwe na zmiany w chemii oceanów. Na przykład parametr nasycenia aragonitem – kluczowy prognostyk rozpowszechnienia koralowców – spada wraz ze wzrostem stężenia dwutlenku węgla w oceanie. Według przewidywań, do roku 2100 około 70% koralowców głębinowych znajdować się będzie w nienasyconych wodach.

Jednym z najbardziej innowacyjnych aspektów projektu są nowe techniki geochemiczne, które naukowcy wykorzystują do analizy próbek. Zastosowane do szkieletów koralowców i osadów z dna morskiego, techniki te powinny ujawnić historyczne zmiany w poziomie temperatury i węgla, zwłaszcza z okresów, kiedy globalny klimat szybko przechodził od zimnego do gorącego. W ramach kolejnej premiery w badaniach głębinowych, ROV ISIS pobrał szkielety koralowców dokładnie z tych samych miejsc, co próbki wody i osadów, dzięki czemu można je dokładniej porównać w ramach jednego programu testów.

Jako że nasz klimat nieustannie się zmienia, poczynione ustalenia mogą dopomóc w przewidywaniu, jak i kiedy przekształcać się będą oceany. Jak zauważa dr Robinson: „Jedynie na podstawie analizy historii klimatu na Ziemi jesteśmy w stanie przewidzieć, co się może wydarzyć w przyszłości”.

Podróż poszerzająca granice

W 48-dniowy rejsu na pokładzie statku „James Cook” wybrało się w sumie 19 badaczy, a wśród nich jeszcze jedna beneficjentka grantu ERBN – Veerle Huvenne, która pracuje nad projektem podwodnego mapowania. Multidyscyplinarny zespół wniósł wiedzę z różnych dziedzin, w tym oceanografii, geochemii i biologii morskiej, aby poszerzyć granice naszej obecnej wiedzy o oceanach.

Zapytana o dofinansowanie podróży, dr Robinson powiedziała: „Grant ERBN miał zasadnicze znaczenie dla umożliwienia całego tego programu badawczego. Wykorzystałam te środki między innymi na wynajęcie wysoko wyspecjalizowanego sprzętu na pokładzie „Jamesa Cooka” i na rekrutację świetnego zespołu. Niezwykle istotnym aspektem naszych prac jest tworzenie inspirujących możliwości dla kolejnej fali naukowców w Europie, a ten projekt umożliwił mi zgromadzenie zróżnicowanej i utalentowanej grupy badaczy”.

Dr Robinson zabierze głos w czasie wydarzenia TEDx Brussels na temat sposobu, w jaki zmienia się środowisko oceanów i co może wydarzyć się w przyszłości. Jej wypowiedź zaplanowano na sesję ERBN, która rozpocznie się o godzinie 14.15.