Dzięki minerałom lepiej poznano historię geologiczną Ziemi

Procesy geologiczne kształtują powierzchnię Ziemi od skali mikroskopowej po globalną. Naukowcy korzystający ze wsparcia finansowego UE podjęli próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie: "Czego możemy nauczyć się o metamorfizmie, badając minerały występujące w łańcuchach górskich?".

Większość form widocznych na powierzchni Ziemi oraz płytko pod jej powierzchnią jest w jakiś sposób związanych z płytami tektonicznymi. W miejscu zderzenia płyt tektonicznych materiał jest wypychany do góry, tworząc góry lub jedna płyta jest wpychana pod drugą, co prowadzi do powstawania gór pochodzenia wulkanicznego. Wulkany, trzęsienia ziemi i powstawanie gór to najbardziej spektakularne procesy.


Geologowie pracujący w ramach projektu "Stress and chemical perturbation around mineral inclusions" (S-CH PERTURBATION) skoncentrowali się na metamorfizmie, procesie, którego nie można obserwować bezpośrednio. Z tego powodu zbadali oni produkty zdarzeń metamorficznych: minerały występujące w formacjach skalnych. Płyty tektoniczne wywierają tak silny nacisk na skały położone na ich granicach, że struktura skał ulega zmianie, dzięki czemu powstają nowe minerały.


Rodzaj skały metamorficznej powstałej ze skały istniejącej już wcześniej jest determinowany przez wiele czynników. Należą do nich skład chemiczny skały pierwotnej oraz temperatura, w jakiej dochodzi do metamorfozy. Geologowie uczestniczący w projekcie przeanalizowali wyniki obserwacji dokonywanych w wysokiej rozdzielczości, ujawniające cechy mikrostrukturalne skał metamorficznych oraz znaczące zmiany ciśnienia zachowane w mikroskali.


Metamorfizm zdecydowanie nie jest procesem statycznym. Jednak przed rozpoczęciem prac prowadzonych w ramach projektu S-CH PERTURBATION zmiany ciśnienia nie były brane pod uwagę w konwencjonalnych podejściach do obserwacji petrograficznych. Okazało się, że są one istotnym parametrem potrzebnym do prawidłowego opisania procesu przekrystalizowania pierwotnych minerałów tworzących skałę, jak również zmian w strukturze i teksturze skał.


Procesy metamorficzne występujące na przestrzeni historii Ziemi wywarły wpływ na większość skał krustalnych. Skały te zostały wyeksponowane na powierzchni poprzez ich wyniesienie oraz erozję skał wierzchnich na późniejszych etapach powstawania gór. Ustalenia poczynione w ramach projektu S-CH PERTURBATION w odniesieniu do łańcuchów górskich powinny poprawić nasze zrozumienie odkształcenia skorupy Ziemi, ponieważ zjawisko to występowało wielokrotnie w trakcie jej geologicznej historii.

opublikowano: 2015-05-05
Komentarze


Polityka Prywatności