Jeden z niedawnych projektów unijnych wykazał, że niektóre atomy
promieniotwórcze przenikają przez iły szybciej i głębiej, niż dotychczas
uważano. Ponieważ długoterminowe składowanie odpadów radioaktywnych w
głębokich podziemnych warstwach skał ilastych jest powszechną praktyką,
pilnie potrzebne są lepsze modele zjawisk zachodzących w tym procesie.
Finansowany ze środków UE projekt "Processes of cation migration in clayrocks" (
CATCLAY) zajął się ulepszeniem modeli składowania odpadów radioaktywnych w pokładach geologicznych.
Uczestnicy projektu CATLAY w precyzyjnie kontrolowanych eksperymentach naśladowali zachowania atomów promieniotwórczych przemieszczających się przez skały ilaste. Istotnym aspektem prac było stworzenie i dopracowanie metod precyzyjnego pomiaru tych bardzo drobnych ruchów.
Badacze wybrali cztery różne kationy promieniotwórcze (atomy o ładunku dodatnim) reprezentujące różne typy atomów występujących w próbkach odpadów radioaktywnych: strontu, cynku, kobaltu i europu. Następnie mierzono przemieszczanie się tych kationów przez warstwy sprasowanej glinki w rozmaitych warunkach.
Opracowano nowy model dyfuzji kationów promieniotwórczych w skałach ilastych i zweryfikowano go na podstawie danych doświadczalnych. Stwierdzono, że typ kationu ma znaczący wpływ na tempo dyfuzji.
Badacze z projektu CATCLAY zajęli się na zakończenie analizą wariacji mikroporowatości illitu i innych próbek glinek sprasowanych. Również te informacje przyczynią się do ulepszania modeli dyfuzji.
Poszerzona w toku projektu CATCLAY wiedza na temat dyfuzji kationów będzie mieć duże znaczenie dla bezpiecznego i efektywnego gospodarowania odpadami radioaktywnymi.