Innowacje w dziedzinie ochrony środowiska morskiego

Ochrona bioróżnorodności i czysta energia to dwie niezwykle pilne kwestie dla prawodawców. Morskie obszary chronione (MPA) to aktualnie najlepsze rozwiązanie, jeśli chodzi o ochronę środowiska morskiego, natomiast morskie elektrownie wiatrowe (OWF) umożliwiają wytwarzanie czystej energii na wodach oceanicznych.

W ramach projektu COCONET (Towards coast to coast networks of marine protected areas (from the shore to the high and deep sea) coupled with sea-based wind energy potential) opracowywane są wytyczne ukierunkowane na stworzenie sieci MPA na Morzu Śródziemnym i Czarnym, opartych na naturalnych połączeniach. Powstanie też atlas energii wiatrowej, który obejmie oba baseny i umożliwi zakładanie OWF w sieciach morskich obszarów chronionych.

Prace rozpoczęto od przeanalizowania możliwości utworzenia MPA na tych akwenach, do czego wykorzystano przeglądy piśmiennictwa, warsztaty i wywiady. Przyjrzano się także wpływowi OWF na środowisko oraz możliwości jego minimalizacji.

Sieci MPA pozwalają na skuteczniejszą ochronę bioróżnorodności. W związku z tym partnerzy projektu określają zbiór lokalizacji połączonych ze sobą wzajemnie i wykazujących wspólne cechy ekosystemowe. Prace dotyczyć będą nakreślenia wytycznych dla ustanowienia spójnych sieci morskich obszarów chronionych na obszarze Morza Śródziemnego i Morza Czarnego.

Sformowane zostały już zespoły dwóch projektów pilotażowych, dla Morza Czarnego i Morza Śródziemnego. Zespoły te mają zająć się obszarami wdrażania koncepcji opracowanych przez zespół projektu COCONET. Te pilotażowe obszary posłużyły do zgromadzenia danych biologicznych, geologicznych i oceanograficznych dotyczących aktualnych połączeń między MPA.

Projekt COCONET pomoże w zabezpieczeniu dziedzictwa naturalnego Europy poprzez ochronę wrażliwych ekosystemów morskich oraz obecnej w nich fauny i flory. Zachęci to również do rozwoju nowe populacje i pomoże w walce z globalnym ociepleniem przez promowanie czystej energii i budowanie morskich farm wiatrowych.

W projektowaniu sieci będą musiały zostać wykorzystane ogniwa ekosystemowe i połączenia między nimi. Ogniwa są elementami przestrzeni mórz, ale żyjące w nich populacje są połączone przy pomocy prądów. Koncepcja ta wymaga wiedzy z zakresu oceanografii fizycznej oraz ekologii i biologii, składającej się na całościowe podejście przyjęte w projekcie.

Inną koncepcją jest wykorzystanie wskaźników dobrego stanu środowiska morskiego strategicznej dyrektywy ramowej jako wytycznych w projektowaniu i ocenie skuteczności sieci. Nie będzie to wymagało dalszych dyrektyw, ponieważ opis dobrego stanu środowiska wpisuje się doskonale w założenia sieci. Podsumowując, sieci MPA powinny stanowić narzędzie, które umożliwi dbanie o dobry stan środowiska i jego monitorowanie, za które odpowiedzialne są MPA oraz organy władzy lokalnej i międzynarodowej.

Identyfikacja ogniw ekosystemowych jest niezbędnym elementem dla realizacji tych wytycznych, a aktualna wiedza jest wciąż za mało kompletna, by tego dokonać w obu basenach.