Europa i Brazylia współpracują w zakresie odpadów metalowych

Proces pirometalurgiczny stosowany w przerabianiu rud laterytowych generuje duże ilości odpadów (popiół, żużel), uznawanych za materiały niebezpieczne ze względu na zawartość potencjalnie toksycznych pierwiastków, takich jak nikiel. Odpady są stosowane w budownictwie lub ponownie przetwarzane, ale duża część trafia do powierzchni gleby lub do jezior, a ich rozprzestrzenianie za sprawą wiatru czy wody może doprowadzić do skażenia środowiska na dużych obszarach. Można je także wykorzystać w agronomii jako dodatek do gleby.

Celem projektu NIDYFICS (Nickel dynamics in impacted ultramafic soils) jest scharakteryzowanie dynamiki niklu innych metali w ciągu gleba-odpady-rośliny-woda w masywie skał ultrazasadowych Barro Alto (Goïas, Brazylia), uważanym za jedną z ostoi bioróżnorodności. Aby ocenić wpływ rozprzestrzeniania się odpadów w glebach laterytowych na środowisko, konieczne jest poznanie specjacji metali, która kontroluje ich potencjalne uwalnianie i mobilność. Ważnym narzędziem dla zrozumienia i oszacowania wielkości dynamiki metali jest pomiar izotopów metali, pozwalający na śledzenie zarówno ich źródła, jak i losu w środowisku. Ocenione zostaną także, zarówno w badaniach laboratoryjnych, jak i terenowych, korzyści i zagrożenia związane ze skażeniem metalami w wyniku wtórnego wykorzystania żużlu w produkcji trzciny cukrowej.

W multidyscyplinarnym projekcie biorą udział naukowcy zajmujący się glebą, spektroskopią, geochemią i agronomią, z Europy i Brazylii, którzy rozpoczęli już wspólne prace nad badanym zagadnieniem. Wspólny projekt badań i wymiany doprowadzi do zgromadzenia najważniejszych wyników dotyczących geochemii niklu, zaproponowania strategii rekultywacji w odniesieniu do odpadów pirometalurgicznych oraz przeszkolenia młodych naukowców, którzy będą później zajmować się badaniami podstawowymi lub stosowanymi.

W ramach projektu NIDYFICS powstaną też strategie umożliwiające pożyteczne wykorzystanie odpadów pirometalurgicznych. Badacze zajmujący się naukami o Ziemi i środowisku będą mogli nawiązać współpracę, odbędzie się też wymiana wiedzy między instytucjami brazylijskimi i europejskimi. Owocem dotychczasowych prac jest wymiana studentów, inżynierów i badaczy, organizacja warsztatów w styczniu 2015 r., których wyniki opisywano na łamach czasopisma Applied Geochemistry, a także wspólne publikacje. Dzięki projektowi zostaną też przeszkoleni młodzi badacze, którzy będą mogli pracować wspólnie z ekspertami z tej dziedziny.